Një mjeshtëri tradicionale, që daton të paktën 1000 vjet më parë, Nyja Kineze ka rifituar kohët e fundit popullaritet të gjerë në zonat urbane. Ashtu si Pemët e Vitit të Ri dhe Kurorat në Perëndim, Nyja Kineze është një zbukurim i parapëlqyer për shumicën e familjeve kineze gjatë festimit të Vitit të Ri Hënor. Pothuaj çdo tregëtore në Pekin ka vende të caktuara për shitjen nyjave Kineze që janë me ngjyra, forma dhe përmasa të ndryshme. Dy Nyjet Kineze më të mëdha për vitin 2004 janë ekspozuar në Sallonin e Ekspozitave Zhejiang në Hanxhou, në lindje të Provincës Zhejiang të Kinës. Per to punuan, një muaj të tërë, rreth 30 mjeshtra nga i gjithë vendi. Secila ka një rreze prej 18 m dhe peshon 630 kg. Pavarësisht nga fakti se sa shumë ndryshojnë Nyjat Kineze, mesazhi i artbërësve të lashtë është i ngjashëm dhe që të gjitha na përcjellin bekime lumturie, ardhmërie, dashurie dhe fatmirësie.

Histori e gjatë

Historia e gjatë e Nyjave Kineze e ka fillesën në kohët e lashta kur nuk ekzitonin hieroglifet, thotë Xiong Dadi, një modeluese e famshme e Nyjave Kineze. Sipas Xiongut, njerëzit në fillim i përdornin Nyjat për lidhje, shtëngime, gjueti dhe peshkim. Nyja u zhvillua në një formë të veçantë arti gjatë Dinastive Tang (618-907) dhe Song (960-1279) dhe lulëzoi plotësisht në Dinastitë Ming (1368-1644) dhe Qing (1644-1911). Arti i vërtetë folklorik pësoi rënie në shekullin e fundit, por që nga fillimi i viteve '90, së bashku me qëndistarinë dhe veshjen tradicionale kineze, Nyja Kineze është përditësuar duke bërë një rikthim të fuqishëm, thotë Xiongu. Tashmë, njohur së tepërmi si një zbukurim në modë për festa të ndryshme, përbërësi artistik i Nyjës Kineze po përdoret gjerësisht në gjerdanë, byzylykë, zbukurime flokësh, kopsa klasike palltosh, madje edhe si varëse nëpër makina ose celularësh, shton Xiongu.

Zgjedhje të ndryshme

Karakteristika kryesore e Nyjeve Kineze është se çdonjera prej tyre thuret me vetëm një fije, së paku një metër të gjatë dhe duket njësoj nga forma, si para edhe prapa, thotë Xiongu. Nyja Kineze tipike është e kuqe, por ajo mund të jetë gjthashtu edhe artë, e gjelbër, blu ose e zezë, shton ajo. Lulja, zogu, dragoi, feniksi, peshku dhe këpucët janë modelet më të zakonshme në Nyjat Kineze. "Modelet më të mirëpritura janë ato me peshk dhe këpucë," thotë një shitëse në Cuiwei Plasa, në qendër të Pekinit. "Peshku tregon fat të mirë, ndërsa Nyja e bërë me figurën e këpucëve shpreh dëshirën për çyshtje të shpirtit të keq, djallit." Shitësja, që nuk ka dëshirë të paraqitet me emër, thotë se ka shitur së paku 200 Nyje Kineze në ditë gjatë javës përpara Festës së Pranverës. Njerëzit i janë kthyer traditës së Nyjeve Kineze për arsye të ndryshme, shpjegon Xiongu. "Fjala kineze jie që do të thotë nyjë është e ngjashme me fjalën ji që do të thotë ndjellamirë. Kjo e fundit mbart një numër kuptimesh pozitive, siç janë bekimi, jetëgjatësia, fati, shëndeti i mirë dhe siguria."

Thure vetë një Nyjë

Xiong Dadi, në të 40-at e saj, thotë se ajo ka qenë mjaf e dhënë pas endjes dhe thurjes që në fëmijëri. Ajo filloi t'i studiojë teknikat dhe historinë e Nyjave Kineze në fillim të viteve '80. Ka botuar libra të shumtë instruktimi në fushën e Nyjave Kineze dhe është ftuar të bëjë vidio në ndihmë të vetëthurjes me këtë temë. "Pa ekzagjerim, 90% e mjeshtrave profesionistë të ditëve tona, që e kanë Nyjën Kineze profesionin e vet, kanë qenë dikur studentët e mi", thotë ajo. Xiongu thotë gjithashtu se, megjithëse disa Nyja Kineze duken të vështira dhe të përpunuara në model e stil, prapëseprapë teknikat e bërjes së tyre janë të përcaktuara: ato janë vetëm një kombinim i më pak se 20 teknikave bazë të thurjes së tyre. Por materiale të reja kanë filluar të përdoren në bërjen e Nyjave më funksionale në zbukurim, siç është druri dhe poçeria e butë. Studentja universitare Chen thotë: "Është shumë interesante dhe një sfidë e vërtetë të bësh një Nyjë Kineze. Kur e mbaron, për bukurinë që ajo mbart, ia vlen puna e vështirë që keni bërë dhe lodhja." (R. Stringa)