Foto nga VCG

Me Organizatën Botërore të Shëndetësisë që ka raportuar se nga mesi i prillit, Afrika po përjeton uljen më të madhe të rasteve me Covid 9 që nga fillimi i pandemisë, është koha që kontinenti të ridrejtojë më shumë përpjekje drejt rimëkëmbjes ekonomike përmes angazhimeve strategjike ndërkombëtare dhe partneritetet.

Nxitja dhe forcimi i bashkëpunimit ekonomik Kinë-Afrikë është një nga opsionet strategjike të disponueshme për kontinentin, në një kohë kur Kina ka mbetur partneri më i madh tregtar i Afrikës për 12 vitet e fundit, me tregtinë dypalëshe që qëndronte në 254.3 miliardë dollarë në vitin 2021 – një rritje prej 35.3 për qind nga viti në vit. Investimet e Kinës në Afrikë në shtatë muajt e parë të vitit 2021 arritën në 2.07 miliardë dollarë, krahasuar me 2.96 miliardë dollarë në 2020-n.

Pandemia ekspozoi cenueshmërinë dhe brishtësinë ekonomike të Afrikës, pasi shumica e vendeve afrikane kishin mungesë të pajisjeve bazë mbrojtëse personale, respiratorë, ventilatorë, përqendrues oksigjeni, pulsoksimetra, termometra digjitalë, farmaceutikë bazë, shërbime të besueshme të ujit dhe kanalizimeve, madje edhe furnizime bazë ushqimore, të cilat ishin në mungesë për shkak të ndërprerjes së zinxhirit të furnizimit global për shkak të pandemisë dhe ndërprerjeve të tregtisë.

Edhe infrastrukturat e kujdesit parësor shëndetësor dhe objektet e testimit dhe karantinës ishin të pamjaftueshme dhe të papajisura.

Për shembull, në fillim të shkurtit 2020, vetëm dy nga më shumë se 50 vendet afrikane (Senegal dhe Afrika e Jugut) kishin laboratorë për të kryer teste standarde molekulare për Covid 19, që analizon ekzemplarët e rrugëve të sipërme të frymëmarrjes.

Megjithatë, fatkeqësitë natyrore dhe ato të shkaktuara nga njeriu, si dhe goditjet dhe pasojat socio-ekonomike që i shoqërojnë ato, shpesh provokojnë reflektime ekonomike, ndërsa njerëzit përpiqen të shmangin dhe parandalojnë cenueshmërinë e tyre të vazhdueshme ndaj telasheve dhe peripecive të natyrës.

Në këto reflektime, nuk mund t'i shpëtojmë paradoksit se Afrika është shtëpia e 65 për qind të tokës së punueshme në botë, 90 për qind e kromit dhe platinit global; ka rezervat më të mëdha të kobaltit, diamanteve, platinit dhe uraniumit në botë, si dhe 40 për qind të arit në botë. Republika Demokratike e Kongos, për shembull, është vendi me gjysmën e burimeve të njohura në botë dhe rezervat më të mëdha të kobaltit - mbi 3.5 milionë tonë metrikë - ndërsa Guinea ka rezervat më të mëdha të mineral boksitit në botë, që arrijnë në 7.4 miliardë tonë metrikë.

Përveç kësaj, kontinenti ka 30 për qind të rezervave minerale të botës, 12 për qind të rezervave botërore të naftës, 8 për qind të gazit natyror në botë dhe 10 për qind të burimit të brendshëm të rinovueshëm të ujit të freskët në botë. Afrika gjithashtu ka numrin më të madh të pellgjeve të përbashkëta të lumenjve dhe ka potencialin më të lartë të energjisë hidroenergjetike të pashfrytëzuar në botë, ndërsa ka gjithashtu potencialin më të lartë të energjisë diellore.

Pavarësisht këtij realiteti, pjesa e Afrikës në prodhimin global është rreth 1.9 për qind dhe pjesa e saj në eksportet globale të mallrave dhe shërbimeve është vetëm 3 për qind e tregtisë globale, me tregtinë brenda-afrikane aktualisht në 16 për qind (krahasuar me 52 për qind në Azi, 50 për qind në zonën e Marrëveshjes së Tregtisë së Lirë të Amerikës së Veriut dhe 70 për qind në Bashkimin Evropian). Për më tepër, Afrika mbetet kontinenti më i varfër në botë, me Afrikën Sub-Sahariane që përbën dy të tretat e popullsisë jashtëzakonisht të varfër të botës (490 milionë njerëz, nga 478 milionë në 2019-n).

Ajo që është jashtëzakonisht shqetësuese dhe e turpshme është se Afrika vazhdon të paguajë një faturë të madhe për të importuar produkte të përpunuara nga burimet në kontinent. Për shembull, Nigeria prodhon rreth 1.5 milionë fuçi (rreth 238 milionë litra) naftë bruto në ditë, por shpenzon mesatarisht mbi 9.5 miliardë dollarë në vit në karburant të rafinuar ose importe të naftës, kryesisht nga Holanda, Belgjika, Norvegjia, India, Franca dhe Mbretëria e Bashkuar. Ky është i njëjti rast me Cote d'Ivoire, i cili është prodhuesi më i madh i kakaos në botë (prodhon 2 milionë tonë kakao në vit për prodhimin e çokollatës), por vendi importon çokollata me vlerë rreth 9 milionë dollarë çdo vit nga vende si Turqia, Franca, Italia, Libani dhe Spanja.

Një reflektim mbi këtë realitet duhet të përbëjë bazën mbi të cilën mund të forcohen lidhjet ekonomike dypalëshe Kinë-Afrikë. Tashmë planet strategjike afatgjata përkatëse të Kinës dhe Afrikës dhe iniciativat e rritjes ekonomike vendase plotësojnë njëra-tjetrën për sa i përket fokusit dhe vizionit strategjik.

Objektivat strategjike të Agjendës 2063 të Bashkimit Afrikan dhe projektet e tij kryesore, duke përfshirë Zonën e Tregtisë së Lirë të Afrikës Kontinentale, Vizionin e Minierave të Afrikës, Programin Gjithëpërfshirës të Zhvillimit të Bujqësisë në Afrikë, Programin për Zhvillimin e Infrastrukturës në Afrikë dhe Strategjinë e Shkencës, Teknologjisë dhe Inovacionit për Afrikën, mund të ndiqen në mënyrë efektive përmes Vizionit të Bashkëpunimit Kinë-Afrikë 2035 dhe Plani i Veprimi Dakar i Forumit mbi Bashkëpunimin Kinë-Afrikë (2022-2024). Ato gjithashtu përshtaten në iniciativën “Një brez, një rrugë”

Bashkëpunimi ekonomik Kinë-Afrikë duhet të theksojë investimet strategjike dhe partneritetet në përpunimin e mineraleve dhe rafineritë, si dhe teknologjinë e modernizuar të prodhimit bujqësor, që lehtëson prodhimin masiv bujqësor dhe përpunimin agro, bashkëpunimin në kapacitetin prodhues industrial dhe zgjerimin e burimeve të energjisë. Këto së bashku mund të krijojnë mundësi më të mira punësimi dhe zhvillim të qëndrueshëm dhe mund të zhdukin varfërinë.

Ndërsa të dyja palët ndjekin objektivin e tyre të përbashkët për të arritur 300 miliardë dollarë në tregtinë vjetore Kinë-Afrikë deri në vitin 2035 dhe për të arritur 60 miliardë dollarë në investime kineze në Afrikë deri në vitin 2035, siç është rënë dakord në Vizionin e Bashkëpunimit Kinë-Afrikë 2035, është e domosdoshme të reflektohet mbi dobësitë e ekspozuara nga pandemia Covid 19 dhe të ndërtohet në mënyrë strategjike një ekonomi afrikane që është strukturalisht e transformuar dhe elastike ekonomikisht.

Duke nxjerrë mësime, shpresë dhe frymëzim nga përvoja e Kinës në nxjerrjen e rreth 800 milionë njerëzve nga varfëria që nga viti 1978 – kur u miratuan politikat e reformës dhe hapjes së Kinës – i takon udhëheqjes afrikane të zgjedhë rrugën e duhur dhe strategjike të bashkëpunimit të zhvillimit, që do të transformojë jetesën e afrikanëve në një mënyrë gjithëpërfshirëse.