Popullsia e botës është rritur me shpejtësi gjatë dy shekujve të fundit. Popullsia globale ishte vetëm 1 miliardë në fillim të shekullit të 19-të, por ajo u rrit në 6.14 miliardë në fund të këtij shekulli dhe po shkon drejt 8 miliardë aktualisht. Sipas raportit “World Population Prospects 2022”, të cilin Kombet e Bashkuara e publikuan më 11 korrik, popullsia globale parashikohet të arrijë në 8 miliardë më 15 nëntor.
Raporti i OKB-së thoshte se u deshën rreth 37 vjet që popullsia globale të dyfishohej, nga 2.50 miliardë në 1950 në 5 miliardë në 1987. Por do të duhen 72 vjet që popullsia globale të dyfishohej nga 5 miliardë në 1987 në 10 miliardë deri në vitin 2059.
China Daily
Popullsia globale parashikohet të arrijë një kulm prej rreth 10.4 miliardë në 2100 dhe do të mbetet e qëndrueshme ose do të bjerë pas kësaj. Megjithatë, popullsia e Kinës do të bjerë më shpejt se shumë vende të tjera. Popullsia e Kinës kaloi 1 miliard në vitet 1980, ndërsa shkalla e saj totale e lindshmërisë ra nga 6.0 para viteve 1970 në 1.3 në 2020, pavarësisht nga prezantimi i “politikës së dy fëmijëve” në 2015.
Gjithashtu, meqenëse shkalla totale e lindshmërisë së Indisë është 2.0 (në 2021) dhe ka një popullsi aq të madhe sa ajo e Kinës, ajo do të kapërcejë Kinën si vendi më i populluar në vitin 2023, sipas një raporti të OKB-së.
Ndryshime të tilla demografike mund të ndikojnë në normën bazë të rritjes së një ekonomie. Megjithëse pabarazia e përgjithshme e pasurisë midis vendeve të zhvilluara dhe atyre në zhvillim mbetet e lartë, shumica e vendeve po realizojnë ose kanë realizuar modernizimin.
Kështu demografia do të luajë edhe një herë një rol vendimtar në madhësinë e ekonomive, jo më pak për shkak se rritja e popullsisë kontribuon në rritjen e përgjithshme të fuqisë punëtore; një popullsi e madhe lejon një vend të ndërtojë më shumë objekte infrastrukturore, të cilat mund të zvogëlojnë kostot e prodhimit, transportit dhe kërkimit; dhe një vend i populluar ka një treg të brendshëm më të madh i cili është i favorshëm për zhvillimin e tij të mëtejshëm.
Gjithashtu, demografia ndikon drejtpërdrejt në politikën e një vendi, fuqinë e përgjithshme kombëtare dhe fuqinë e butë. Si e tillë, shkalla totale e ulët e lindshmërisë së Kinës dhe plakja e popullsisë do të krijojnë disa sfida të reja për zhvillimin e saj ekonomik.
Jetëgjatësia mesatare në Kinë është rritur nga 40 në 1950 në 78.2 në 2021, ndërkohë që shkalla totale e lindshmërisë ka rënë. Kina filloi të bëhej një shoqëri e plakur në vitin 2000, kur kinezët e moshës mbi 65 vjeç tejkalonin 7 për qind të popullsisë së përgjithshme. Numri u rrit në 14.2 për qind në vitin 2021 dhe deri në vitin 2050, të moshuarit do të përbëjnë më shumë se një të tretën e popullsisë totale.
Përveç kësaj, politika e rreptë e planifikimit familjar të Kinës, e prezantuar pas fillimit të reformës dhe hapjes, luajti një rol në përshpejtimin e plakjes së popullsisë dhe kulmin e popullsisë së saj më herët se sa pritej. Ndërsa shumica e vendeve të zhvilluara u pasuruan përpara se të bëheshin shoqëri të plakura, popullsia e Kinës po plaket para se të pasurohet, duke bërë që lidershipi të adresojë problemet që lidhen me një popullsi që plaket me shpejtësi në momentin kritik të zhvillimit të vendit.
Plakja e popullsisë do të shkaktojë mungesë të fuqisë punëtore, duke e bërë Kinën të humbasë dividentët e saj demografikë, me daljen në pension të "baby boomers" të viteve 1960 që përbën një sfidë të frikshme për sistemin e pensioneve, pasi përmbushja e nevojave të tyre mund të rrisë shumë borxhet.
Rënia e nivelit të lindjeve në Kinë dhe plakja e shpejtë e popullsisë mund t'i atribuohen gjithashtu përmirësimit të standardeve të jetesës. Ndryshe nga para vitit 1979, kur qeveria prezantoi politikën e rreptë të planifikimit familjar, kinezët sot janë më pak të gatshëm të kenë fëmijë, duke çuar në rënien e shkallës totale të lindshmërisë.
Megjithatë, tendenca demografike e Kinës është e ngjashme me atë në vendet e tjera të Azisë Lindore, të cilat nuk kanë miratuar asnjë politikë të planifikimit familjar.
Rënia e numrit të grave në moshë riprodhuese dhe mosgatishmëria e shumicës së çifteve për të pasur më shumë se një fëmijë për shkak të kostove të larta të rritjes së tyre e kanë përkeqësuar më tej situatën. Për të adresuar problemet e plakjes së popullsisë, qeveria duhet të reformojë më tej politikën e planifikimit familjar, të ndërtojë një shoqëri miqësore ndaj familjes dhe të inkurajojë njerëzit të kenë më shumë fëmijë, duke ulur kostot e larta të rritjes së një fëmije në vend që thjesht të japin subvencione.
Autoritetet duhet gjithashtu të reformojnë tregun e punës dhe të përshpejtojnë tranzicionin e ekonomisë nga zhvillimi me shpejtësi të lartë në zhvillim me cilësi të lartë. Në planin afatgjatë, qeveria duhet të përshpejtojë përmirësimin industrial, kalimin nga prodhimi intensiv i punës në atë me teknologji intensive dhe të marrë masa parandaluese për të parandaluar rënien ekonomike për shkak të mungesës së fuqisë punëtore.
Dhe për të lehtësuar tranzicionin e ekonomisë, lidershipi duhet të rrisë investimet në arsim dhe burimet njerëzore, të përmirësojë cilësinë e fuqisë punëtore për të rritur produktivitetin, si dhe të përfitojë nga tregu masiv i brendshëm i vendit për të nxitur zhvillimin e shëndetshëm të ekonomisë mes ndryshimit të peizazhit global.
(Autori Qu Xiaobo është zëvendësdrejtor i Qendrës së Burimeve Njerëzore dhe profesor në Institutin e Popullsisë dhe Ekonomisë së Punës në Akademinë Kineze të Shkencave Sociale)
