Ka këngë në historinë e festivale në Radio Televizion që kanë lënë shenjë, që kanë shënuar histori, në historinë e muzikës, por edhe në vetë jetën e autorit të tyre. Një fat i tillë i është destinuar edhe këngës “Jon”, këngë e kantautorit Ardit Gjebrea, i cili ishte jo I panjohur për publikun, por kurrë kaq i famshëm sa e bëri kënga Jon. Këngë e cila e renditi ndër kantautorët e suksesit, por që I shërbeu edhe si ogur I mirë në jetën private, për jetën e re në familjen e tij dhe fëmijën që pritej të lindte.
Historia që do të tregojmë sot, nisi në Itali, në vitin 1991, në kohën kur shqiptarët u turrën me anije drejt brigjeve të vendit fqinj, për një jetë më të mirë. Imazhet që televizioni transmetonte, të njerëzve që linin vendin e tyre, e kishin tronditur pa masë kompozitorin e ri, po kështu edhe vetë italianët, të cilët ofronin bukë dhe strehim. Kudo në Itali dëgjohej fjala “albanesi”. Pamje të tilla kishin tronditur edhe poetin Giancarlo Milone, i cili i bën si dhuratë kanautorit Ardit Gjebrea një tekst kënge. Kjo këngë ishte shkëndija e parë që ndezi këngën. Gjebrea e mori këtë poezi dhe krijoi këngën, fillimisht në italisht dhe më kënga u përkthye në shqip. Ndërkohë po afrohej festivali i dhjetori të vitit 1991, festivali më i rëndësishëm i muzikës shqiptare i asaj kohe.
Kenga Jon- imazh- foto cyberspaceandtime
Gjebrea po mendonte ta prezantonte në festival, por e kishte të pamundur të vinte në Shqipëri për të bërë orkestrimin. Në ndihmë i erdhi, violinisti Olen Çezari, i cili e njihte nga afër kompozitorin e madh italian Gaxibo, që ky i fundit ta ndihmonte me orkestrimin. Me guximin e njeriut të vendosur për ta realizuar krijimin e tij para publikut, por edhe ndrojën që të shkakton një punë e patestuar, i drejtohet studios së Gaxibos. Duke qenë se ishte student, kompozitori I ri shqiptar, nuk kishte para për të mbuluar koston e një këngë që orkestrohet në një studio profesionale jashtë vendit, por megjithatë, arrin ta bëjë këngën pa paguar para. Këtë fakt e dëshmon vetë Gjebrea në intervistat e tij. Sapo Gaxibo dëgjoi këngën të kënduar në italisht nga Gjebrea, ishte i gatshëm ta realizonte atë duke bërë edhe orkestrimin me të cilin kënga u prezantua para publikut shqiptar.
27 dhjetor 1991. Dimër, dhjetor, ftohtë në Tiranë. Ngjarja më e rëndësishme e muzikës, Festivali i dhjetorit po mbahet në Pallatin e Kongreseve. Festivali i 30-të i Këngës në Radio Televizionin Shqiptar, do të sillte risi si nga ana konceptuale, po kështu edhe krijuese. U zhvillua në datat 24, 25, 26, 27 dhjetor. Regjia iu besua Vera Grabockës, ndërsa prezantuese e këtij edicioni ishin Rudina Magjistari, Ema Andrea dhe Leon Mekshi. Ky do të ishte një festival i cili afirmoi kulturën e muzikës së lehte shqiptare, por që kulmoi me prezantimin e këngës “Jon””në skenë, ku Ardit Gjebrea u ngjit ta interpretonte me shumë emocione dhe ndjenjë. Kënga “Jon” triumfoi, po kështu edhe kantautori Ardit Gjebrea, si një emër i ri në muzikën e viteve ’90. Kënga fituese me titull “Jon”, e shkruar në tekst nga Xhankarlo Milone dhe përshtatur në shqip nga Zhuljana Jorganxhi, i kushtohej emigracionit, një ndër situatava të rënda sociale dhe më të dhimshme të fillim viteve ’90.
Kjo këngë ndryshoi edhe rrjedhën e jetës profesionale të Ardit Gjebresë. Pas këngës, nisi një bashkëpunim i frytshëm me Gaxibon, i cili u bë edhe pjesë e një koncerti madhështor të mbajtur në Tiranë, me rastin e promovimit të albumit të ri të Ardit Gjebreas.
Ardit Gjebrea duke kenduar Jon ne skenen e festivalit - foto cyberspaceandtime
Por, nëse kënga ndryshoi fatin e karrierës së autorit të saj, duke shënuar hapin e parë të një karriere në ngjitje, një tjetër moment shënon kënga në jetën personale të autorit. Është viti kur bashkëshortja e kantautorit sjell në jetë fëmijën e parë dhe emri nuk kishte si të ishte ndryshe, veçse “Jon”.
Kënga me tekstin rrënqethës flet për ardhjen në jetë të djalit të tij, si një shpresë gjatë kohërave të trazuara të Shqipërisë, në vitet ’90. Kënga ka diçka të fuqishme personale për të gjithë, për qindra shqiptarë që kapërcyen detin, ka emrin “Jon”, me të cilin duket sikur këngëtari i drejtohet vetë birit të tij. kjo këngë na mëson se vetëm nga shpirti njerëzor dhe kujtime të brishta personale, arti arrin në përgjithësime të mëdha, që e tejkalojnë kohën.
Kënga Jon është më përfaqësuesja, më e dashura, më e dhëmbshura, më e vërteta e historisë së shqiptarëve.
Ajo këngë përdoret si kolonë zanore në dokumentarë, filma, programe, që i referohen emigracionit. Eshtë një këngë që ka histori dhe i këndon historisë.
Neritana Kraja
