Konflikti izraelito-palestinez, sipas analistëve ndërkombëtarë, ka të ngjarë të ketë efekte të shumta afatshkurtra dhe afatmesme në ekonomitë globale dhe rajonale. Ata parashikojnë se me shpërthimin e konfliktit Izrael-Palestinë, pezullimi gjithëpërfshirës i bisedimeve për normalizimin e marrëdhënieve Arabia Saudite-Izrael pritet të zgjasë për një periudhë të konsiderueshme kohore, duke rritur gjasat që Riadi të zgjasë planin e reduktimit të prodhimit të naftës.

Xinhua

Konflikti izraelito-palestinez mund  të godasë ekonominë globale

Konflikti Izrael-Palestinë, i cili kërcënon të kthehet në një konflikt më të madh që përfshin shumë lojtarë, ka të ngjarë të ketë efekte të shumta afatshkurtra dhe afatmesme në ekonomitë globale dhe rajonale.

As Izraeli dhe as Palestina nuk janë një prodhues i rëndësishëm i naftës dhe gazit. As fqinjët e tyre të afërt  Libani, Siria, Jordania dhe Egjipti nuk janë prodhues apo eksportues kryesorë të naftës dhe gazit. Për sa kohë që konflikti nuk përfshin drejtpërdrejt vendet kryesore prodhuese të naftës dhe gazit në rajonin e Gjirit, ai nuk do të ndikojë në kapacitetin aktual të prodhimit të naftës dhe gazit në rajon.

Ajo që ndikon në çmimin e naftës dhe gazit në tregjet ndërkombëtare janë kryesisht planet e Organizatës së Vendeve Eksportuese të Naftës dhe ekonomive të tjera prodhuese të naftës dhe gazit. Pas skadimit të tij në fund të këtij viti, planet për uljen e prodhimit shtesë të naftës bruto do të vazhdojnë të përcaktojnë çmimet e naftës dhe gazit në tregjet ndërkombëtare edhe për vitin e ardhshëm. Megjithatë, qëndrimi dhe roli i Arabisë Saudite në skemën e gjërave do të mbetet faktori më domethënës.

Megjithatë, nëse Arabia Saudite do të vazhdojë të reduktojë prodhimin e saj të naftës së papërpunuar varet në një masë të madhe nga normalizimi i marrëdhënieve Riad-Tel Aviv, si dhe nga lidhjet SHBA-Arabi Saudite.

Nëse SHBA-të pranojnë të përmbushin kërkesat kryesore të Arabisë Saudite dhe vazhdojnë t'i bëjnë presion asaj për të zyrtarizuar marrëdhëniet me Izraelin, ekziston një probabilitet i lartë që Riadi të pranojë të heqë dorë nga plani i tij për reduktimin e prodhimit të naftës deri në fund të vitit. Megjithatë, me shpërthimin e konfliktit Izrael-Palestinë, pezullimi gjithëpërfshirës i bisedimeve për normalizimin e marrëdhënieve Arabia Saudite-Izrael pritet të zgjasë për një periudhë të konsiderueshme kohore, duke rritur gjasat që Riadi të zgjasë planin e reduktimit të prodhimit të naftës.

CFP

Nëse çmimet e naftës dhe gazit vazhdojnë të jenë të larta në tregjet ndërkombëtare, inflacioni në shumicën e ekonomive, duke përfshirë Shtetet e Bashkuara dhe vendet anëtare të Bashkimit Evropian, do të mbetet i lartë apo edhe do të rritet, dhe politikat e tyre monetare do të vazhdojnë të luhaten midis "shtypjes së inflacionit". dhe "stabilizimi i rritjes".

Sa i përket SHBA-së dhe BE-së, procesi i tyre i "ri-industrializimit" mund të bllokohet, me koston e investimeve në industritë me intensitet kapital, të tilla si prodhimi i çipave dhe automjeteve elektrike, që do të vazhdojë të rritet për shkak të normave të larta të interesit dhe kostove të punës. Kostoja e shërbimit të borxhit mund të rritet gjithashtu për shkak të normave të larta të interesit.

Çmimet e larta të naftës dhe normat e interesit në tregun ndërkombëtar do të shkaktojnë më shumë dhimbje në vendet joprodhuese të naftës. Megjithatë, dollari amerikan do të mbetet i fortë kundrejt monedhave të ekonomive joprodhuese të naftës, me normat e larta të interesit që bëjnë që monedhat e tyre të mbeten të dobëta kundrejt dollarit amerikan, apo edhe të nënçmohen ndjeshëm.

Rrjedhimisht, çmimet e mallrave dhe shërbimeve të tyre të importuara në dollarë amerikanë do të rriten më ndjeshëm pasi të përkthehen në monedhat vendase dhe presioni inflacioniste ndaj tyre do të jetë shumë më i madh se ai në SHBA apo vendet evropiane. Gjithashtu, presioni i largimit ndërkufitar të kapitalit do të mbetet i lartë.

Për shkak të ngjarjeve ekstreme të motit, rendimenti në zonat kryesore prodhuese të drithërave në Azinë Lindore mund të jetë më i vogël se zakonisht dhe korrja e grurit në vjeshtë në Kinë mund të mos jetë aq e mirë sa pritej. Kjo do të bëjë që çmimet e grurit të rriten më tej në tregjet ndërkombëtare dhe presioni inflacioniste të rritet në disa vende.

Si vendi më i madh prodhues në botë, Kina ende përballet me presion relativisht të ulët të inflacionit, por në sfondin e rritjes së çmimeve të naftës dhe presionit të jashtëm të madh inflacioniste, Kina gradualisht do të ndiejë presionin e inflacionit të importuar, veçanërisht në tremujorin e parë dhe të dytë të vitit të ardhshëm. Vazhdimi i importit të naftës dhe gazit nga Rusia, Irani dhe vende të tjera të sanksionuara nga SHBA, me çmime më të ulëta se në tregun global, mund të ndihmojë vetëm në zbutjen e presionit të importuar inflacioniste. Kjo do të zvogëlojë më tej hapësirën për Kinën për të stabilizuar rritjen duke lehtësuar politikën e saj monetare.

CFP

Për më tepër, nëse normat e interesit të SHBA-së vazhdojnë të jenë të larta, për shkak të presionit të lartë të jashtëm të inflacionit, presioni mbi kursin e këmbimit të juanit dhe tregun e aksioneve të Kinës do të jetë i vështirë për t'u lehtësuar. Duke pasur parasysh presionin e vazhdueshëm të largimit të kapitalit, Kina, e cila po përpiqet të zhvillojë industritë e saj të teknologjisë së lartë pasi SHBA vendosi kufizime në eksportet e produkteve të teknologjisë së lartë, veçanërisht gjysmëpërçuesve në Kinë, duhet të marrë masa për të parandaluar ikjen pjesës më të madhe të kapitalit në Kinë.

Autori Mei Xinyu është një studiues në Akademinë Kineze të Tregtisë Ndërkombëtare dhe Bashkëpunimit Ekonomik.