Në Konventën e 81-të Botërore të Fantashkencës në Chengdu, Liu Cixin autor i trilogjisë “The Three-Body Problem”, tha në një fjalim se fantashkenca ka qenë gjithmonë imagjinata e njeriut dhe eksplorimi i së ardhmes. Kjo ishte hera e parë që “Worldcon” mbahej në Kinë. “Është një ngjarje e rëndësishme për fantashkencën kineze, duke treguar se fantashkenca jonë ka fituar vëmendjen e botës. Sci-fi na lejon të thyejmë kufijtë e realitetit dhe ta shohim botën nga një këndvështrim krejtësisht i ri”,- tha ai.
Për shembull, galaktika mahnitëse mund të shihet si një vepër arti e krijuar nga një forcë e panjohur, tha Liu në Konventën e Fantashkencës Shkencore “Another Planet”, e mbajtur në Shangai në fund të shtatorit.
foto: VCG
Në vitin 1818, shkrimtarja angleze Mary Shelly krijoi romanin e parë fantastiko-shkencor në botë “Frankenstein”, i frymëzuar nga zbulimi i bioelektricitetit në fund të shekullit të 18-të dhe eksperimentet e lidhura më vonë.
Që prej asaj kohe, fantashkenca ka ofruar një hapësirë të madhe për njerëzit për të reflektuar mbi marrëdhëniet midis njerëzimit dhe përparimit të shkencës dhe teknologjisë.
Në vitin 2023, inteligjenca artificiale ka bërë përparim novator në fusha të tilla si gjenerimi i imazheve, sinteza e videove dhe njohja semantike. Ajo që është diskutuar gjithmonë në fantashkencë ka ndikuar për herë të parë me të vërtetë shoqërinë njerëzore.
Asnjëherë më parë nuk ka qenë si sot kur njerëzit duhet të pyesin: A do të zëvendësohem nga inteligjenca artificiale në punë? Sa shpejt do të vijë ajo ditë?
Në konventën e Shangait, rreth 50 fizikanë kuantikë, astronomë, muzikantë, shkrimtarë, shkencëtarë kompjuterikë, specialistë të kancerit, inxhinierë të hapësirës ajrore, profesorë të letërsisë dhe gazetarisë kineze, si dhe redaktorë nga shtëpitë botuese, u mblodhën për të diskutuar pyetje interesante në forume të ndryshme, ku morën pjesë dhe qindra fansa të fantashkencës.
“Të gjithë njerëzit që kujdesen për marrëdhënien midis njerëzimit dhe teknologjisë dhe ndryshimet e saj janë adhurues të fantashkencës. Në vitet e fundit, ne i kemi kushtuar më shumë vëmendje teknologjisë, por, tani, kur e gjithë vëmendja e njerëzve është hedhur te teknologjia, ne duam për t'ju ftojmë të shikoni më shumë te njerëzit për të rizbuluar njerëzimin”,- deklaroi Ji Shaoting, kreu i “Future Affairs Administration”, një kompani që merret me publikime fantastiko-shkencore, konsultime dhe filmime.
“Kreativiteti duket se është gjithmonë kufiri i fundit ku njerëzit mund të përballen me siguri me makinat, por tani a do të zëvendësohet edhe kjo aftësi unike për të cilën ne jemi krenarë? Përgjigjja ime e vetme është të krijohet, jo të përsëriten veprat e fituara përmes analizës së të dhënave të mëdha, në mënyrë të përciptë ose duke ndjekur trendin, pra vepra të vërteta krijuese”,- tha Ji.
Sipas tij, në vitin 2023, megjithëse inteligjenca artificiale ende nuk ka filluar të krijojë vepra, cilësia dhe sasia e atyre të bëra nga njerëzit ka rënë, sepse ata zgjedhin të përsërisin në mënyrë të sigurt modelet ekzistuese në vend që të sjellin risi.
foto: VCG
Por, ndërkohë, aventura të tilla si “The Wandering Earth II” dhe “Barbie” kanë fituar të ardhura shpërblyese.
I pyetur nëse njerëzit do të zëvendësohen përfundimisht nga makinat, madje edhe në fushën e artit, Liu thotë se është një prirje natyrore teknologjike dhe historike, por njerëzit duhet ta shohin këtë të ardhme me një mendësi paqësore:
po sikur, pasi të ketë trashëguar krijimtarinë njerëzore, inteligjenca artificiale do të krijojë art që është më i lartë se i yni?
“Nga këndvështrimi fantastiko-shkencor, inteligjenca artificiale mund të krijojë një qytetërim më të fortë, i cili mund të zgjerohet në univers dhe të krijojë arritje më të lavdishme teknologjike. Nëse ka një gjë që nuk mund të zëvendësohet nga makinat, ajo do të jetë kënaqësia jonë e jetës. Dikur mendonim se krijimi artistik do të ishte gjëja e fundit që do të zëvendësohej nga inteligjenca artificiale, por tani është e para. Tani zbulojmë se puna që ne mendojmë se është me aftësi të ulëta mund të jetë e vështirë për t'u zëvendësuar për shkak të pajisjeve të pazhvilluara”,- tha ai.
I pyetur për veprën e tij të fundit, Liu thotë se me krenari thotë se i përket brezit të fundit të shkrimtarëve që shkruajnë vetë.
“Në të ardhmen, njerëzit gjithmonë do të pyesin se sa nga veprat që shkruani në të vërtetë ose nëse vërtet shkruani”,- tha Liu.
foto: VCG
Shkrimtari i fantashkencës He Xi thotë se, megjithëse inteligjenca artificiale mund të zëvendësojë njerëzit në shumë aspekte, ne nuk mund ta lejojmë atë të marrë vendime të rëndësishme që përfshijnë sakrifica të rëndësishme, si në sistemet e vetëdrejtimit ose përcaktimin nëse një person është fajtor apo jo.
Megjithëse inteligjenca artificiale nuk mund të na zëvendësojë në shkrimet e fantashkencës për momentin, shkrimtari fantastiko-shkencor Wang Jinkang thotë se në të ardhmen, ne duhet të mësojmë të jetojmë me një inteligjencë më të fuqishme të pakontrollueshme. Shkrimtarja fantastiko-shkencore Tang Fei nuk është dakord. Sipas saj, krijimi i njeriut vjen nga një impuls natyror, një instinkt më i thellë i shkrimtarëve dhe nevoja për të mbijetuar, e cila nuk mund të zëvendësohet kurrë nga inteligjenca artificiale, sepse nuk ka impuls dhe nuk vdes.
“Ajo që inteligjenca artificiale mund të bëjë në të ardhmen është bërë tashmë nga kopjuesit njerëzorë, meqë ra fjala. “Nuk kemi pse të shqetësohemi se makinat do të zëvendësojnë punën tonë në të ardhmen, por si mund t'i shërbejmë më mirë makinës, sepse në të ardhmen puna e shumicës së njerëzve do të jetë ofrimi i shërbimeve për makineritë”,- tha ajo.
Jiang Yuhui, profesor i filozofisë nga Universiteti Normal i Kinës Lindore, mendon se zhvillimi i inteligjencës artificiale do të rezultojë në papunësi në një shkallë të gjerë, e cila nuk do të jetë vetëm një çështje filozofike apo teknologjike, por edhe një çështje sociale, etike dhe politike.
“Ne duhet të kujdesemi më shumë për ata që do të zëvendësohen”,- theksoi ai.
