Antonio Guterres, sekretar i përgjithshëm i OKB-së
Antonio Guterres, sekretar i përgjithshëm i OKB-së
Neroni u akuzua për djegien e Romës së lashtë. Ndërsa sot, disa liderë po veprojnë më keq. Ata po i hedhin benzinë zjarrit. Ndërsa pasojat e pushtimit rus të Ukrainës valëviten anembanë globit, përgjigja e disa kombeve ndaj krizës energjetike në rritje ka qenë dyfishimi i karburanteve fosile, duke derdhur miliarda dollarë më shumë në qymyrin, naftën dhe gazin që po nxisin thellimin e emergjencës sonë klimatike.
Ndërkohë, të gjithë treguesit e klimës vazhdojnë të thyejnë rekorde, duke parashikuar një të ardhme me stuhi të forta, përmbytje, thatësira, zjarre dhe temperatura të pajetueshme në sipërfaqe të gjera të planetit. Bota jonë përballet me kaosin klimatik. Financimi i ri për infrastrukturën e kërkimit dhe prodhimit të lëndëve djegëse fosile është iluzion. Lëndët djegëse fosile nuk janë zgjidhja dhe as nuk do të jenë ndonjëherë. Ne mund të shohim dëmin që po i bëjmë planetit dhe shoqërive tona. Është në lajme çdo ditë dhe askush nuk është imun ndaj kësaj.
Lëndët djegëse fosile janë shkaku i krizës klimatike. Energjia e rinovueshme është përgjigja për të kufizuar ndërprerjen e klimës dhe për të rritur sigurinë e energjisë. Nëse do të kishim investuar më herët dhe masivisht në energjinë e rinovueshme, nuk do të gjendeshim sërish në mëshirën e tregjeve të paqëndrueshme të karburanteve fosile.
Burimet e rinovueshme janë plani i paqes i shekullit të 21-të. Por beteja për një tranzicion të shpejtë dhe të drejtë të energjisë nuk po luftohet në një fushë të barabartë. Investitorët ende po mbështesin lëndët djegëse fosile dhe qeveritë ende japin miliarda subvencione për qymyrin, naftën dhe gazin me rreth 11 milionë dollarë çdo minutë.
Ekziston një shprehje për favorizimin e lehtësimit afatshkurtër mbi mirëqenien afatgjatë. Kjo është varësi. Ne jemi ende të varur nga lëndët djegëse fosile. Për shëndetin e shoqërive dhe planetit tonë, ne duhet të heqim dorë. Tani. E vetmja rrugë e vërtetë drejt sigurisë së energjisë, çmimeve të qëndrueshme të energjisë, prosperitetit dhe një planeti të jetueshëm qëndron në braktisjen e karburanteve fosile ndotëse dhe përshpejtimin e tranzicionit të energjisë së bazuar në burimet e rinovueshme.
Për këtë qëllim, unë u kam bërë thirrje qeverive të G20 që të çmontojnë infrastrukturën e qymyrit, me një ndërprerje të plotë deri në vitin 2030 për vendet e OECD dhe 2040 për të gjitha të tjerat. Unë u kam kërkuar aktorëve financiarë që të braktisin financimin e karburanteve fosile dhe të investojnë në energjinë e rinovueshme. Gjithashtu kam propozuar një plan me pesë pika për të nxitur energjinë e rinovueshme në mbarë botën.
Së pari, ne duhet ta bëjmë teknologjinë e energjisë së rinovueshme një të mirë publike globale, duke përfshirë heqjen e barrierave të pronësisë intelektuale për transferimin e teknologjisë.
Së dyti, ne duhet të përmirësojmë aksesin global në zinxhirët e furnizimit për komponentët dhe lëndët e para të teknologjive të energjisë së rinovueshme.
Në vitin 2020, bota instaloi 5 gigavat ruajtje baterie. Ne kemi nevojë për 600 gigavat kapacitet magazinimi deri në vitin 2030. Është e qartë, ne kemi nevojë për një koalicion global për të arritur këtë objektiv.
Kufizimet e zinxhirit të furnizimit, si dhe kostot më të larta për litiumin dhe metalet e tjera të baterive, po dëmtojnë vendosjen e teknologjive dhe materialeve të tilla ashtu siç na duhen më shumë.
Së treti, ne duhet të shkurtojmë burokracinë për projektet diellore dhe të erës. Ne kemi nevojë për miratime të shpejta dhe më shumë përpjekje për të modernizuar rrjetet e energjisë elektrike. Në Bashkimin Evropian duhen tetë vjet për të miratuar një fermë me erë dhe 10 vjet në Shtetet e Bashkuara. Në Republikën e Koresë, projektet e erës në tokë kanë nevojë për 22 leje nga tetë ministri të ndryshme.
Së katërti, bota duhet të zhvendosë subvencionet e energjisë nga lëndët djegëse fosile për të mbrojtur njerëzit vulnerabël nga goditjet energjetike dhe për të investuar në një tranzicion të drejtë drejt të ardhmes së qëndrueshme.
Dhe së pesti, ne duhet të trefishojmë investimet në burimet e rinovueshme. Këtu përfshihen bankat e zhvillimit shumëpalësh dhe institucionet financiare të zhvillimit, si dhe bankat tregtare. Të gjithë duhet të rriten dhe të rritin në mënyrë dramatike investimet në burimet e rinovueshme.
Rafineria e Naftës Esso Fawley në Fawley, Britania e Madhe, 27 shtator 2021. /CFP
Ne kemi nevojë për më shumë urgjencë nga të gjithë liderët globalë. Tashmë jemi në mënyrë të rrezikshme afër arritjes së kufirit të 1.5°C që shkenca na thotë se është niveli maksimal i ngrohjes për të shmangur ndikimet më të këqija klimatike. Për të mbajtur gjallë 1.5, ne duhet të reduktojmë emetimet me 45 për qind deri në vitin 2030 dhe të arrijmë emetimet neto zero deri në mesin e shekullit. Por angazhimet aktuale kombëtare do të çojnë në një rritje prej gati 14 përqind këtë dekadë. Kjo parashikon katastrofë.
Përgjigja qëndron te burimet e rinovueshme për veprimin klimatik, për sigurinë e energjisë dhe për sigurimin e energjisë elektrike të pastër për qindra miliona njerëz që aktualisht u mungon. Burimet e rinovueshme janë një fitore e trefishtë.
Nuk ka asnjë justifikim për askënd që të refuzojë një revolucion të burimeve të rinovueshme. Ndërsa çmimet e naftës dhe gazit kanë arritur nivele rekord çmimesh, burimet e rinovueshme po bëhen gjithnjë e më të lira. Kostoja e energjisë diellore dhe baterive ka rënë me 85 për qind gjatë dekadës së fundit. Kostoja e energjisë së erës ra me 55 për qind. Investimi në burimet e rinovueshme krijon tre herë më shumë vende pune sesa lëndët djegëse fosile.
Sigurisht, burimet e rinovueshme nuk janë e vetmja përgjigje ndaj krizës klimatike. Zgjidhjet e bazuara në natyrë, të tilla si kthimi i shpyllëzimit dhe degradimi i tokës, janë thelbësore. Po kështu janë edhe përpjekjet për të promovuar efiçencën e energjisë, por një tranzicion i shpejtë i energjisë së rinovueshme duhet të jetë ambicia jonë.
Ndërsa largohemi nga karburantet fosile, përfitimet do të jenë të mëdha dhe jo vetëm për klimën. Çmimet e energjisë do të jenë më të ulëta dhe më të parashikueshme, me efekte pozitive për ushqimin dhe sigurinë ekonomike. Kur çmimet e energjisë rriten, rriten edhe kostot e ushqimit dhe të të gjitha mallrave ku mbështetemi. Pra, le të pajtohemi të gjithë se një revolucion i shpejtë i burimeve të rinovueshme është i nevojshëm dhe të ndalojmë dëmin ndërkohë që e ardhmja jonë po digjet.
