Si mund të lidhen afro 100 milionë njerëz nga Ballkani deri në Balltik, me 1.4 miliardë njerëz në Azi? – Këtë ka dashur të bëjë mekanizmi i krijuar nga Republika Popullore e Kinës (RPK) në vitin 2012 me synim bashkëpunimin midis vendeve të Evropës Qendrore dhe Lindore (EQL) dhe Kinës nën emërtimin “17+1”. Platforma përbëhet nga Shqipëria, Bosnja-Hercegovina, Bullgaria, Kroacia, Çekia, Estonia, Hungaria, Letonia, Lituania, Maqedonia e Veriut, Mali i Zi, Polonia, Rumania, Serbia, Sllovakia, Sllovenia dhe prej vitit 2019 në grup hyri edhe Greqia. Për nëntë vite me radhë, liderët e vendeve të EQL dhe kryeministri Kinez Li Keqiang janë takuar çdo vit, përveçse në 2020.

Duke patur parasysh vështirësitë e krijuara nga pandemia, në Shkurt të këtij viti mbledhja e përvitshme e kësaj platforme u zhvillua virtualisht, dhe drejtohej nga Presidenti i Kinës, Xi Jinping.

Fakti që ishte vetë Presidenti Xi drejtuesi i këtij takimi tregon padyshim rëndësinë e kësaj platforme në sytë e vetë Kinës. Ndoshta dhe për ti dhënë fund aludimeve dhe kundërshtive të gjera që “17+1” ka marrë nga Perëndimi, ishte çasti i volitshëm t’ju tregohej rëndësia e kësaj platforme, jo vetëm kundërshtarëve, por edhe vetë vendeve anëtare të nismës.

Që prej ditës së krijimit, “ndërlidhje” ka qenë fjala kryesore, jo vetëm për Kinën drejt EQL, por edhe për 17 vendet në lidhje me njëra-tjetrën. Tregtia e papenguar, komunikimi i zgjeruar, krijimi i korridoreve të transportit, qendrave tregtare, një shkëmbim i gjallë ekonomik, prania e ndërmarrjeve kineze në territoret e EQL-së, shkëmbimi i njohurive teknike, stili i menaxhimit etj. duke punuar nga afër së bashku qarqet e biznesit dhe investimeve, dhe jo vetëm, janë njohur reciprokisht dhe bashkëpunimi i tyre është lehtësuar.

Integrimi ekonomik rajonal dhe tregtia

Zbatimi i projekteve ndërkufitare bëhet një mjet i komunikimit më të mirë në nivel rajonal duke lehtësuar logjistikën, tregtinë dhe shkëmbimin kulturor. Nisma "17 + 1" po promovon rrugën e gjetjes së ngjashmërive midis anëtarëve dhe si pasojë përdorimin e atyre ngjashmërive për zbatimin më të mirë të projekteve rajonale, krijimin e një shkalle më të lartë të ndërvarësisë ekonomike ndërsa përpiqet të gjejë baza të përbashkëta për të kuptuar më mirë realitetet e secilit prej vendeve.

Duke u bërë kanale të shkëlqyera për përmirësimin e aktivitetit ekonomik dhe ngushtimin e hendekut të zhvillimit midis vendeve të rajonit, asgjë nuk është më e rëndësishme se infrastruktura. Në atë sferë, Kina ka një sërë histori të suksesit si Linja Express (Tokësore dhe Detare) Kinë-Evropë , e cila fillon nga Porti i Pireut në Greqi dhe shtrihet në brendësi të Evropës Qendrore dhe Lindore, duke mbuluar Maqedoninë e Veriut, Serbinë, Hungarinë, Austrinë, Republika Çeke dhe Sllovakia, ajo përçon një territor prej mbi 32 milion njerëzish duke lehtësuar komunikimin tregëtar dhe njerëzor midis tyre. Lidhja hekurudhore Hungari-Serbi 350 kilometra; autostrada jug-veri në Malin e Zi; autostrada Miladinovci-Stip në Maqedoninë e Veriut; seksioni Capljina i korridorit Pan-Evropian 5C në Bosnjë dhe Hercegovinë; Ura e Peljesaçit në ndërtim në Kroaci, dhe shumë më tepër. Të lartpërmendurat janë mbështetur të gjitha me financim kinez dhe janë një histori suksesi në Ballkan në kornizën e “17+1” dhe shumë më tepër pritet të vijnë.

Tregtia është një element unik në afrimin e kombeve së bashku. Përmes ekspozitave të ndryshme, simpoziumeve ekonomike dhe tregtare dhe forumeve financiare, bashkëpunimi ekonomik dhe tregtar midis Kinës dhe EQL është zgjeruar me strukturë më të ekuilibruar dhe rritje të vazhdueshme të vëllimit të tregtisë. Në vitin 2012, tregtia e Kinës me EQL ishte 52.06 miliardë dollarë. Në vitin 2014, arriti në 60.22 miliardë dollarë. Në vitin 2019, tregtia e Kinës me vendet e EQL-së arriti në 95,45 miliardë dollarë amerikanë, një rritje vjetore prej 6.91 përqind. Në krahasim me vitin 2012, tregtia e Kinës me 16 vende të EQL regjistroi një rritje prej 67.1% dhe arriti në 86.99 miliardë dollarë dhe në vitin 2020 i kaloi 100 milard dollarë.

“17+1” ka afro 40 mekanizma dhe platforma të koordinimit profesional të ngritura nga Kina dhe vendet e EQL, të gjitha këto janë duke luajtur një rol të rëndësishëm. Kjo tregon se Kina dhe 17 anëtarët e platformës janë të gatshëm të hyjnë më thellë në bashkëpunimin pragmatik.

Fjalimi i Presidentit Xi Jinping

Sinergjia duket të jetë fjala kyçe në samitin virtual të bashkëpunimit midis Kinës dhe vendeve të EQL, ku presidenti Xi shprehu mbështetjen e tij shumë pozitive për platformën. Sinergji, procesi ku bashkimi i disa forcave është më e madhe se shuma e thjeshtë e përbërësve të saj, është pikërisht çfarë aspirohet me anë të kësaj platforme, me fjalën e Presidentit Xi: “Të udhëhequr nga bindja se '17 plus 1 mund të bëjnë më shumë se 18 ”. Për më tepër, trajtimi i pjesëmarrësve në baza të barabartë në mekanizmin e "17 + 1" është i mirëpritur dhe vlerësuar, siç tha Presidenti Xi "pavarësisht nga madhësia e tyre, ata janë partnerë të barabartë në një mekanizëm bashkëpunimi që përfshin konsultime të gjera, kontribut të përbashkët dhe përfitimet e përbashkëta. ”

Në këtë pikë, parimet që pasqyrojnë tiparet e saj dalluese janë 4 në fjalimin e Presidentit Xi: ‘Marrja e vendimeve përmes konsultimit’ - e cila mishëron vetë frymën e multilateralizmit, për të cilën Kina është një mbrojtëse e përhershme në çdo përpjekje të saj në politikën e jashtme. ‘Përfitime për të gjithë partnerët e bashkëpunimit’ - është baza për bashkëpunimin me fitim të ndërsjelltë, një nga pilastrët e marrëdhënieve ndërkombëtare që Kina ka promovuar vazhdimisht. ‘Ndjekja e zhvillimit të përbashkët përmes hapjes dhe gjithëpërfshirjes '- nënkupton pranimin e realiteteve të njëri-tjetrit dhe vullnetin për të punuar ngushtë së bashku duke pranuar ndryshimet që secili komb sjell në bashkëpunim. ‘Arritje zhvillimore më të madhe përmes inovacionit’ - ndërsa e ardhmja do të shënojë përparimin teknologjik dhe shkencor, sa më shumë anëtarët të bashkëpunojnë me njëri-tjetrin aq më të mira janë rezultatet. Jo vetëm që "17 + 1" u vlerësua nga Presidneti Xi për arritjet e saj, por gjithashtu u etiketua si një përpjekje pioniere dhe si një model i mirë për Iniciativën “Një Brez, Një rrugë”.

Po Shqipëria?

Në vitin 2020, Kina u bë zyrtarisht partneri i tretë tregtar i Shqipërisë. Mallrat ‘Made in China’ kanë një rritje të mprehtë në tregun e Shqipërisë. Sipas të dhënave nga INSTAT, në 15 vitet e fundit importet nga Kina u rritën me pak më pak se katërfish (nga 142 milion Euro në 490 milion) ndërsa eksportet në Kinë kanë një rritje gati njëzetfish (nga 2.6 milion Euro në 51 milion). Shumë studentë shqiptarë kanë fituar bursa nga Qevria Kineze në kuadër të kësaj nisme. Nën një Memorandum Mirëkuptimi të nënshkruar në platformën "17 + 1" është edhe heqja e vizave për shtetasit kinezë në Shqipëri, fillimisht ishte për 6 muaj dhe pastaj u shtua në vjetore. Në këtë rast sektori i turizmit shqiptar fitoi klientë të rinj dhe udhëtarët kinezë fitojnë duke patur qasje më të lehtë në një vend në Mesdhe. Kjo përvojë tregoi se numri i turistëve kinezë që vizituan Shqipërinë u rrit me 48% nga 2018 në 2019. Pas Samitit të datës 9 Shkurt 2021, u firmosën dy protokollë të rëndësishëm, që hapin tregun kinez për kompanitë shqiptare të bulmetrave dhe mjaltit. Tregtia, turizmi, shkëmbimi ... të gjitha mund të ndihmojnë në lehtësimin e barrës ekonomike të pandemisë dhe të p

unojnë së bashku për një rajon më të ndërlidhur.

Për Shqipërinë, katër propozimet që Presidenti Xi parashikon për bashkëpunimin, duhet të përbëjnë jehonë në nivel lokal pasi kanë shumë rëndësi në praktikë.

Xi bën thirrje për t'u përballur me sfidat e pandemisë dhe për të forcuar besimin e bashkëpunimit për të kapërcyer së bashku vështirësitë. "Kina është gati për bashkëpunim, për vaksinat me vendet e EQL," tha Presidenti Xi. Ndërsa gjashtë vende të platformës janë tashmë në programet kineze të vaksinave, shpresohet vetëm që Shqipëria së shpejti të bashkohet me këtë grup.

Presidenti Xi inkurajoi të gjitha vendet për të gjetur mënyrën më të mirë për të shfrytëzuar forcat e tyre përkatëse në bashkëpunim - për Shqipërinë kjo është një deklaratë shumë e rëndësishme dhe siguruese për shkak të vetë nevojave të vendit, si dhe potencialit të Shqipërisë.

Ekonomia dixhitale është ajo që mbajti në këmbë shumë ekonomi gjatë bllokimeve pandemike dhe rëndësia e saj theksohet në këtë samit të nivelit të lartë, sepse aktualisht nuk është thjeshtë një përparim por një domosdoshmëri. Në Shqipëri tregtia elektronike është rritur gjatë vitit 2020, megjithatë defektet e saj strukturore ishin të dukshme në shumë zona. Rëndësia në rritje e këtij sektori dhe konsultimi i shtuar me anëtarët e "17 + 1" mund të sjellë shumë përfitime për kompanitë shqiptare.

Presidenti Xi deklaroi se Kina do të nxisë krijimin e një qendre informacioni doganor Kinë-EQL. Kjo vjen si një lehtësim i pamasë për bizneset shqiptare të gatshme për të punuar në Kinë dhe anasjelltas, pasi tregtia ka lulëzuar midis Kinës dhe Shqipërisë, ky është një hap tjetër përpara në tregtinë e lirë midis dy vendeve. Një tjetër pikë jashtëzakonisht e rëndësishme për eksportuesit e mallrave në Shqipëri është zotimi i Kinës për të importuar më shumë se 170 miliard dollarë mallra nga EQL në pesë vitet e ardhshme. Duke deklaruar se Kina synon të dyfishojë numrin e produkteve bujqësore që importon nga rajoni dhe të vendosë një objektiv për të rritur vëllimin e tregtisë për produktet bujqësore me 50% - tha Presidenti Xi. Kjo është ajo për të cilën shumë prodhues shqiptarë kanë dëshiruar prej shumë kohësh, është një mundësi unike për ta që të arrijnë në tregun e madh kinez me produktet e tyre. Dhe sigurisht, fokusi në zhvillimin e gjelbër dhe krijimin e vrullit për bashkëpunimin e ardhshëm në energjinë e pastër është një premtim që të gjitha vendet përgjegjëse janë të gatshme të bëjnë dhe të vëzhgojnë.

Si përfundim, fjalët e Presidnetit Xi janë fjalë që kërkojnë bashkëpunim të intensifikuar dhe konsultim të gjerë, ku vendet pavarësisht nga madhësia dhe fuqia e tyre trajtohen në baza të barabarta.

Ky samit hapi rrugën për një botë ‘Pas-Pandemike’ ku Kina dhe vendet e EQL veprojnë ngushtë për një të ardhme më të mirë, një të ardhme ku mbizotëron multilateralizmi. Por në të njetjën kohë, fjalimi hapi rrugën për të ardhmen që EQL dhe Kina dëshirojnë, një e ardhme në nevojë për angazhime dhe përpjekje të thelluara, ku puna së bashku nuk është vetëm e nevojshme, por është e domosdoshme.