Me ardhjen e stinës së ftohtë, shkurtimi i orëve me diell mund të shkaktojnë një lloj depresioni i njohur si depresioni sezonal, thonë ekspertët.

Personat që ndikohen nga çrregullimet e depresionit sezonal, të quajtur gjithashtu SAD, mund të ndjejnë lodhje, mungesë motivimi, madje mund ta kenë të vështirë të çohen nga shtrati. Në rastet ekstreme, SAD mund të çojë në vetvrasje, sipas Dr. Angelos Halaris, një profesor në departamentin e psikiatrisë pranë Universitetit Loyola të Chicago-s.

"Duhet t'u kushtoni vemendje çrregullimeve sezonale dhe mos i nënvlerësoni," tha Halaris

Depresioni sezonal prek rreth 5 për qind të popullsisë, thotë Halaris. Kjo gjë lidhet me pakësimin e dritës së diellit dhe qiellit gri, që mendohen se shkaktojnë çrregullime kimike në tru.

Përse kemi luhatje të madhe humori në dimër?

Sipas studimeve, depresioni sezonal lidhet ngusht me ndërrimin e stinës, pasi ora biologjike e trupit e ka të vështirë pështatjen me kohën e paktë të ndriçimit të diellit, duke sjellë çrregullime në ritmin fizik dhe në sistemin endokrin.

Së pari, dimri është stina e ftohtë, kur thahet shumica e barit dhe luleve. Shumë bimë janë pa gjethe apo lule që shpesh ke disa mund të ngjallin një ndjenjë depresioni. Sipas teorisë së mjekësisë tradicionale kineze, natyra ka idhje të ngushtë me tupin tonë. Si rezultat, tek disa njerëz mund të lind një ndjenjë vetmie apo humor negativ, duke shkaktuar një ndjenjë të pashpejgueshme trishtimi.

Së dyti, dita bëhet më e shkurtër dhe nata më e gjatë. Trupi ynë ka më pak kontakt me dritën e diellit në dimër. Si rezultat, do të sekretohet më shumë melatoninë. Me uljen e ndjeshme të temperaturës, do të pakësohen aktivitetet e jashtme. Kohëqëndrimi i gjatë brenda nuk favorizon rregullimin e humorit dhe mund të shkaktojë vështirësi në fokusim, dobësim të kujtesës, lodhje më të madhe dhe ngadalësim në të menduar.

Së treti, aktivitetet shoqërore ulen relativisht në dimër. Mungesa e komunikimit mes njerëzve shton ndjenjëne vetmisë dhe nuk lehtëson kumorin e keq. Prandaj, mund të përballemi me ndjenja të ndryshme si merak, ankth, depresion etj.

Sipas sondazheve, personat që punojnë ose jetojnë brenda, nëpunësit që punojnë në zyra dhe stërviten rrallë pasi nuk kanë kohë, të moshuarit e ndjeshëm dhe personat sensitiv ndaj të ftohtit, mund të preken më shpesh nga depresioni sezonal.

Simptomat e depresionit sezonal

1. Gjendje jo të mirë shpirtërore, melankoli;

2. Humbje interesi për aktivitetet e përditshme.

3. Mendim dhe reagim relativisht i ngadaltë në krahasim me periudha të tjera të vitit.

4. Autokritikë për humbje apo dështime

5. Lodhje e shpeshtë dhe humbje e dëshirës për aktivitete të jashtme.

6. Shqetësime të panjohura

7. Zgjatja e kohës së gjumit dhe dobësimi i vetbesimit

8. Efikasiteti i ulët në punë

9. Frikë dhe trishtim, humor delikat

10. Dhimbjet në pjesë të ndryshme të trupit, por pa arsye konkrekte

11. Rënie apo shtim oreksi

12. Kur takoni dikë, por nuk ngjallni interes ndaj tij

13. Nuk i kushtoni vëmendje pamjes suaj të jashtme

Si ta lehtësoni depresionin sezonal

Stina "SAD" nis në tetor e zgjat deri në mesin e prillit. Për këtë Halaris sugjeron se duhet të merrni disa masat që ndihmojnë si:

1. Dilni më shpesh. Shpenzoni të paktën 30 minuta në ditë jashtë. Mos vini syze gjatë kohës që dilni. Mbajeni ajrin e dhomës sa më të pastër dhe lejoni diellin të hyjë.

2. Bëni ushtrime. Aktiviteti fizik çliron endorfinat dhe kimikate të tjera të trurit që ju ndihmojnë për t'u ndjerë më mirë dhe për të qenë më energjikë shpjegon Halaris. Ushtrohuni për 30 minuta në ditë.

3. Merruni me meditim. Meditimi do t'ju qetësojë dhe do të bëjë që të rifitoni balancën shpirtërore

4. Merrni pjesë në aktivitete të ndryshme shoqërore: dilni me miq apo bëni miq të rinj dhe shtoni bisedat me të tjerët. Përveç këtyre aktiviteteve, muzika, shahu, piktura dhe aktivitete të tjera argëtuese mund të pasurojnë jetën tuaj, duke lehtësuar tensionin.

5. Kur jeni në humor jo të mirë përpiquni të lexoni një libër, të strviteni apo të shihni një film në kinema. Mund të zhvilloni biseda me familjarë ose miq të mirë të çliruar tensionin tuaj. Nëse është e nevojshme, mund të kërkoni ndihmën e psikologug.

6. ushqimet që luftojnë depresionin sezonal

Personat që vuajnë nga depresioni sezonal kanë simptoma të ndryshme, si pikëllim, humbasin interesin për aktivitete të ndryshme, kanë probleme me gjumin, humbje energjie dhe ndjenjë pavlefshmërie. Ato ndoshta flenë shumë ose nuk flenë fare. Nëse keni këto ndjenja gjatë muajve të dimrit, mund të merrni disa masa, një prej tyre janë dhe ushqimet. Nëse doni të përmirësoni humorin shkoni në kuzhinë. Studime kanë treguar se këto 5 ushqime në dietën tuaj përmirësojnë humorin:

Thjerrëzat

Studimet e Universitetit Tufts mblodhën të dhënat e mbi 3,000 personave nga mosha 15 deri në 39 dhe gjetën se ata që vuanin nga depresioni kishin përqindje më të ul[ët folatesh në gjakun e tyre se ata që nuk kishin qenë kurrë me depresion. Një dietë me folate ju ndihmon të mbani larg depresionin..

Ushqime të tjera që përmbajnë folate janë: lëngu i portokallit, spinaqi, fasulet, qiqrat dhe avokadot.

Salmoni

Salmoni është i pasur me vitaminë D dhe omega-3. Ai jo vetëm që ndihmon shëndetin e zemrës, por ngadalëson procesin e plakjes dhe ul rrezikun për humbjen e kujtesës.

Mund ta gatuani në furrë, ta konsumoni të tymosur, ose në sushi, mund ta përdorni në sallatë, makarona etj.

Ushqime të tjera të pasura me acide yndyrore omega-3 janë toni, sardelet, farat e lirit, vaj kanole dhe farat e kungullit.

Kosi

Serotonina është një substancë që rregullon ndjenjën e urisë, lumturisë dhe mirëqënies. Kjo substancë rritet nga drita e diellit. Me uljen e orëve me diell gjatë dimrit, mungesa e diellit pengon punën e serotoninës në organizëm.

Tryptophan është një aminoacid që ndihmon në prodhimin e serotoninës, dhe ky aminoacid gjendet tek kosi.

Ushqime të tjera me tryptophan janë gjeli i detit, mishi i pulës, mishi i viçit, soja, fasulet, arroret dhe vezët.

Mishi i viçit

Mungesa e zinkut është lidhur me sjelljen depresive tek studimet që janë kryer tek kafshët. Ushqimet me bazë shtazore si mishi i viçit kanë përmbajtje të lartë zinku, por duhet ta zgjidhni atë pa dhjam..

Ushqime të tjera që përmbajnë zink janë gocat e detit, mishi i pulës , kosi bajamet etj.

Kërpudhat

Shumë studime kanë treguar se vitamina D ndihmon në luftën kundër depresionit sezonal, pasi ndihmon në prodhimin e serotoninës. Për shkak se trupi ynë e sintetizon këtë vitaminë vetëm ndaj ekspozimit ndaj diellit, gjatë muajve të dimrit mund të keni nivele të ulëta të kësaj vitamine. Vitamina D ndihmon që neurotransmetuesit e trurit të punojnë më mirë – dhe kjo është një tjetër arsye pse duhet të konsumoni ushqime me përmbajtje të lartë të vitaminës D, siç janë kërpudhat.

Ushqime të tjera që përmbajnë vitaminë D janë qumështi, salmoni, toni, lëngu i portokallit, veza etj. (Xu Guang)