v Protokolli mbi bashkėpunimin e uebsajtit nė gjuhėn shqipe tė CRI Oline me botėn e jashtmev Tėrmeti nė Wenchuan
SONDAZH OLIMPIK
ZONA E ANKETAVE
ENCIKLOPEDIA
China Radio International
Rreth Kinës
Nga Bota
   Politikë
   Ekonomi
   Kulturë
   Shkencë e Teknikë
   Sport

Fusha ekonomike

Muzika

Sport
Shkencė e Teknikė

Tregime dhe Legjenda Kineze
(GMT+08:00) 2008-09-24 20:59:42    
Historia e serisė sė anijeve kineze "Shenzhou"

cri
Kina ėshtė vendi i tretė pas ish-Bashkimit Sovjetik dhe SHBA-sė qė ka aftėsi tė pavarur pėr fluturimet kozmike me kozmonaut, por ajo e nisi kėtė gjė gjysmė shekulli mė vonė se dy vendet e tjera. Megjithatė, brenda disa vjetėve Kina kaloi rrugėn qė vendet e zhvilluara pėrshkruan pėr 30-40 vjet.

Mė 20 nėntor 1999, Kina lėshoi me sukses anijen e parė kozmike eksperimentale "Shenzhou nr. 1", qė u studiua dhe u prodhua nga Kina nė mėnyrė tė pavarur. Pas fluturimit nė kozmos pėr 21 orė e 11 minuta, "Shenzhou nr. 1" u kthye me sukses nė Tokė. Megjithėse nė kėtė eksperiment tė parė nuk kishte kozmonaut, ky sukses hodhi hapin e parė nė realizimin e Veprės kineze tė fluturimeve kozmike me kozmonaut.

Gjatė 3 vjetėve pas fluturimit tė parė, Kina pati me radhė sukses nė fluturimet eksperimentale tė anijeve kozmike pa kozmonaut "Shenzhou" nr. 2, 3 dhe 4. Nga lėshimi deri nė kthimin dhe nė vėzhgimin e kontrollin e mjedisit, nė tė gjitha hallkat u arritėn pėrparime tė dukshme teknike dhe teknologjia kineze e anijes kozmike iu afrua gradualisht fluturimit me kozmonaut.  

Nė vitin 2003 Kina priti ēastin historik nė Veprėn e fluturimeve kozmike me kozmonaut. Mė 15 nėntor tė kėtij viti u ngrit me sukses anija kozmike "Shenzhou nr. 5", qė ishte anija e parė kineze me kozmonaut. Kjo shėnoi se Kina u bė vendi i tretė nė botė qė ėshtė nė gjendje tė zhvillojė nė mėnyrė tė pavarur aktivitetet me kozmonaut nė kozmos.

Kozmonauti i parė kinez ėshtė Yang Li Wei, ndėrsa mediat e huaja e quajtėn atė "taikonaut". Kjo ėshtė njė fjalė e krijuar. Ajo pėrbėhet nga "taikong" dhe "naut". "Taikong", njė fjalė kineze, do tė thotė kozmos.

Mė 12 tetor 2005 u ngrit nė kozmos anija kozmike kineze "Shenzhou nr. 6". Kėsaj here, nė anije kishte dy kozmonautė, Fei Yunlong dhe Nie Haisheng, tė cilėt kaluan njė udhėtim prej 115 orėsh dhe kryen eksperimentin e parė kinez nė kozmos me pjesėmarrjen e kozmonautit. Nė krahasim me anijen "Shenzhou nr. 5", kozmonautėt nė "Shenzhou nr. 6" mund tė hapnin derėn e kabinės sė kthimit dhe tė hynin nė kabinėn e orbitės pėr eksperiment.

Anija "Shenzhou nr. 6" pėrbėhej nga dy kabina, kabina e kthimit dhe ajo e orbitės. Kozmonautėt u kthyen nė Tokė me kabinėn e kthimit, ndėrsa ajo e orbitės mbeti nė kozmos pėr gjysmė viti pėr vazhdimin e eksperimenteve.