dėgjoni
Mė 12 prill, kryeministri kinez Wen Jiabao qė ndodhet pėr vizitė nė Japoni mbajti nė Kongresin e Japonisė fjalimin me titull "Miqėsia e bashkėpunimi" para mbi 400 anėtarėve tė Senatit dhe tė Dhomės sė Pėrfaqėsuesve tė Japonisė. Kjo ėshtė hera e parė qė njė udhėheqės kinez mban fjalim nė Kongresin e Japonisė gjatė 22 vjetėve.
Edhe kryeministri i Japonisė Shinzo Abe dhe ministri i Jashtėm Taro Aso ishin tė pranishėm e dėgjuan fjalimin e Wen Jiabaos. Wen Jiabao tha se gjatė shkėmbimeve mbi 2000 vjeēare, kombi kinez e kombi japonez kanė mėsuar nga njėri-tjetri duke nxitur zhvillimin e progresin. Tė dyja vendet duhet tė trashėgojnė zakonet historike dhe pasuritė e pėrbashkėta tė qytetėrimeve.
Wen Jiabao vuri nė dukje se pėr miqėsinė e bashkėpunimin, Kina e Japonia nuk duhet tė harrojnė mėsimet nga historia. Lufta agresive e nisur nga Japonia kundėr Kinės u solli popujve tė tė dy vendeve hidhėrime e humbje tė mėdha:
"Nxjerrja e mėsimeve nga historia ėshtė pėr tė ardhmen mė tė bukur. Pas normalizimit tė marrėdhėnieve diplomatike kino-japoneze, qeveria e udhėheqės japonezė kanė dėnuar shumė herė luftėn agresive duke u kėrkuar ndjesė vendeve qė pėsuan agresionin. Qeveria e populli kinez e vlerėsojnė lart kėtė. Realizimi i miqėsisė sė pėrhershme pėrputhet me rrymėn historike dhe dėshirat e tė dy popujve."
Wen Jiabao u shpreh se nė gjendjen e re historike, midis Kinės dhe Japonisė ekzistojnė shumė interesa tė pėrbashkėta. Ai paraqiti 5 parime pėr realizimin e bashkekzistencės paqėsore, tė miqėsisė sė pėrhershme, tė bashkėpunimit me leverdi reciproke dhe tė zhvillimit tė pėrbashkėt. Ai tha:
"3 dokumentet politike si 'Deklarata e pėrbashkėt kino-japoneze' etj. janė baza e marrėdhėnieve dypalėshe. Vetėm nėse tė dyja palėt zbatojnė rreptėsisht parimet e kėtyre 3 dokumenteve, marrėdhėniet dypalėshe do tė zhvillohen normalisht."
Duke folur pėr problemin e Tajvanit, Wen Jiabao tha se problemi i Tajvanit lidhet me interesat themelore kombėtare tė Kinės. Kina do tė bėjė pėrpjekje mė tė mėdha pėr ta zgjidhur kėtė problem nė mėnyrė paqėsore, por nuk do tė pranojė pavarėsinė e Tajvanit. Kina shpreson se Japonia do tė zbatojė premtimet dhe do ta trajtojė siē duhet kėtė problem.
Kryetari i Dhomės sė Pėrfaqėsuesve tė Japonisė Kono Youhei dhe kryetarja e Senatit Ogi Ēikage mbajtėn me radhė fjalime. Kono Youhei tha:
"Pas zbatimit tė reformės dhe tė hapjes me botėn e jashtme, zhvillimi i Kinės ėshtė shumė i shpejtė, marrėdhėniet ekonomiko-tregtare midis Japonisė e Kinės janė bėrė mė tė ngushta. Zhvillimi i shpejtė i Kinės i ka sjellė Japonisė dobi."
Ogi Ēikage theksoi se vizita e Wen Jiabaos nė Japoni ka rėndėsi tė madhe pėr nxitjen e zhvillimit tė mėtejshėm tė bashkėpunimit miqėsor midis dy vendeve:
"Japonia dhe Kina duhet tė zhvillojnė mė tej marrėdhėniet strategjike me leverdi reciproke duke shtuar dialogun midis nesh pėr tė dhėnė kontribut pėr paqen e lulėzimin e Azisė dhe tė botės." (Fani)
|