Konferenca Azio-afrikane
Nė prill tė vitit 1955 disa vende tė Azisė dhe tė Afrikės mbajtėn njė konferencė ndėrkombėtare pa pjesėmarrjen e kolonialistėve, e cila u quhet Konferenca e Bandongut.
Pas luftės sė dytė botėrore ndodhėn shumė lėvizje ēlirimtare kombėtare, tė cilat shtohen krizėn e sistemit kolonialist tė imperializmit.
Ndėrkohė pushteti kolonialist vazhdonte nė Azi dhe nė Afrikė, sepse kolonializmi i ri zėvendėsoi kolonializmin e vjetėr. Popujt e vendeve tė Azisė dhe tė Afrikės kėrkuan tė kundėrshtojnė kolonializmin dhe luftėn agresive, tė fitojnė e tė ruajnė pavarėsinė e kombit dhe paqen botėrore, tė nxitin bashkėpunimin miqėsor midis tyre.
Nė dhjetorin e vitit 1954 kryeministrat e Birmanisė, Sri Lankės, Indisė, Indonezisė dhe Pakistanit mbajtėn njė konferencė nė qytetin Bogor tė Indonezisė pėr tė deklaruar se do tė hapet Konferenca Azio-afrikane.
Qėllimi i kėsaj konference ishte nxitja e bashkėpunimit dhe miqėsia midis vendeve tė ndryshme azio-afrikane, interesat e pėrbashkėta midis tyre dhe krijimi e zhvillimi e marrėdhėnieve miqėsore tė tyre.
Rėndėsia dhe ndikimi i kėsaj konference
Konferenca Azio-afrikane pati suksese historike tė cilat janė "e para, tė gjitha rezolutat lidhen ngushtė me dėshirėn e popujve tė ndryshėm pėr fitoren dhe ruajtjen e lirisė dhe pėr paqen botėrore. Kėto rezoluta janė bėrė armė tė fuqishme pėr tė kundėrshtuar imperializmin dhe kolonializmin.
E dyta, kjo konferencė forcoi vetėdijen kombėtare tė popujve tė ndryshėm azio-afrikanė, nxiti lėvizjet ēlirimtare kombėtare dhe zhvillimin e "botės sė tretė".
E treta, pa pjesėmarrjen e vendeve kolonialiste perėndimore, vendet azio-afrikane u takuan lirisht, forcuan mirėkuptimin reciprok dhe gjetėn rrugė tė reja pėr bashkėpunimin ndėrkombėtar.
E katėrta, 10 parimet e shprehura sipas manifestit tė kėsaj konference u pranuan nga shumė vende dhe organizata ndėrkombėtare. Si standarde qė drejtojnė marrėdhėniet ndėrkombėtare, kėto 10 parime kanė forcė ndikuese tė madhe.
Nė rezolutėn qė lidhet me bashkėpunimin kulturor, u dėnuan ushtrimi i presionit tė kolonializmit dhe racizmit mbi kulturėn kombėtare tė popujve azio-afrikane dhe bllokimi i shkėmbimit kulturor tė vendeve azio-afrikane.
Nė kėtė rezolutė pohohen kėrkesat e popujve azio-afrikanė pėr rifillimin e kontakteve kulturore origjinale dhe pėr shkėmbime kulturore tė reja.
Fryma e popujve azio-afrikanė pėr tė kundėrshtuar imperializmin, pėr tė fitoren dhe ruajtjen e pavarėsisė kombėtare dhe pėr forcimin e miqėsisė midis popujve tė ndryshėm quhet "Fryma e Bandong-ut". ( U Sen)
|