v Protokolli mbi bashkėpunimin e uebsajtit nė gjuhėn shqipe tė CRI Oline me botėn e jashtmev Tėrmeti nė Wenchuan
SONDAZH OLIMPIK
ZONA E ANKETAVE
ENCIKLOPEDIA
China Radio International
Rreth Kinës
Nga Bota
   Politikë
   Ekonomi
   Kulturë
   Shkencë e Teknikë
   Sport

Fusha ekonomike

Muzika

Sport
Shkencė e Teknikė

Tregime dhe Legjenda Kineze
(GMT+08:00) 2005-04-22 16:11:25    
Rreth parashtrimit tė 5 parimeve tė bashkekzistencės

cri

Nė trajtimin e marrėdhėnieve kino-indiane u parashtruan pėr herė tė parė me shkrim 5 parimet e bashkekzistencės paqesore

Mė 26 janar tė vitit l951, Mao Ceduni dhe Cu Enlai morėn pjesė sė bashku nė pritjen e shtruar nga ambasadori i Indisė nė Kinė me rastin e festės kombėtare, duke nxitur sė bashku zhvillimin pėrpara tė marrėdhėnieve kino-indiane.

Nė fund tė dhjetorit tė vitit l952, delegacioni qeveritar i Indisė bėri njė vizitė nė Kinė pėr tė biseduar me qeverinė

kineze problemin e tė drejtės sė privilegjuar tė Indisė nė Tibetin e Kinės, qė ka mbetur qė nga koha e kolonizatorėve anglezė.

Si bazė e kėtyre bisedimeve, liderėt kinezė parashtruan pėr herė tė parė 5 parimet e bashkekzistencės paqesore. Pas bisedimeve 4 muajshe, tė dyja palėt nėnshkruan zyrtarisht mė 29 prill l954 "marrėveshjen kino-indiane tė tregtisė dhe tė komunikacionit midis Tibetit tė Kinės dhe Indisė". Nė parathėnien e kėsaj marrėveshjeje thuhet "Pėr tė nxitur tregtinė dhe shkėmbimet kulturore midis Tibetit tė Kinės dhe Indisė dhe pėr zhvillimin e kontakteve midis popujve tė dy vendeve, Qeveria qendrore popullore e RP tė Kinės dhe qeveria Republikės sė Indisė ranė dakort tė nėnshkruajnė kėtė marrėveshje nė bazė tė respektimit tė sovranitetit dhe tėrėsisė territoriale tė njera tjetrės, tė mossulmimit reciprok, tė mosndėrhyrjes nė punėt e brėndshme tė njera tjetrės, tė barazisė dhe leverdisė reciproke dhe tė bashkekzistencės paqesore." Ky ėshtė shėnimi i parė i 5 parimeve tė bashkekzistencės paqesore nė njė dokumet diplomatik.

Gjatė vizitės sė Ēu Enlait nė Indi, u konfirmuan zyrtarisht 5 parimet e bashkekzistencės paqesore si kriter i trajtimit tė marrėdhėnieve ndėrkombėtare.

Mė 24 prill tė vitit l954, Ēu Enlai dhe shoqėruesit e tij morėn pjesė nė Konferencėn e Gjenevės. Mė 26 prill, duke mbajtur njė fjalim nė kėtė konferencė, Cu En lai tha : " Vendet e Azisė duhet tė pėrgjigjen pėr problemet e Azisė. Ne nuk do tė monopolizojmė tė drejtėn e fjalės sė vendeve aziatike, por duke diskutuar problemin e diskrikiminimit dhe shtypjes sė popujve aziatikė nga vendet e tjera, nuk mund tė nėnvlerėsojmė frymėn dhe mendimet e popujve aziatikė. "

Kryeministri i Indisė Niheru, pasi u njoh me qėndrimin e Ēu Enlait mbi problemin aziatik, e vlerėsoi lart atė.

Mė 27 qershor tė vitit l954, duke iu pėrgjigjur pyetjes sė njė gazetari indian nė njė konferencė shtypi, Ēu Enlai tha se "vendet pavarėsisht nė se janė tė mėdha apo tė vogla, me ēfarė do lloj sistemesh shoqėrore, qofshin mund tė bashkezistojnė nė paqe.

Kryeministrat e Kinės dhe Indisė realizuan shqyrtimin e deklaratės sė pėrbashkėt midis dy vendeve gjatė 6 bisedimeve, ku u shpall zyrtarisht pėrcaktimi i 5 parimeve tė bashkekzistencės paqesore si kriter orientues i marrėdhėnieve midis dy vendeve.

Para paraqitjes sė 5 parimeve tė bashkekzistencės paqesore, liderėt e vendeve tė ndryshme tė botės i vlerėsuan lart ato, edhe liderėt e kampit perendimor shpallėn se mund tė bashkekzistojnė nė paqe me vendet socialiste. (zhai)