|
Sipas njoftimeve tė 19 prillit tė agjencisė kineze tė lajmeve Hsinua, mbi 50 kryetarė tė shteteve e qeverive tė vendeve tė Azisė e tė Afrikės do tė takohen nė kryeqytetin e Indonezisė Xhakartė, pėr tė marrė pjesė nė samitin azio-afrikan tė vitit 2005. Pika mė e ndritur e kėsaj konference ėshtė se tė dyja kontinetet e mėdha do tė shpallin vendosjen e marrėdhėnieve tė partneritetit tė ri strategjik dhe do ta konsiderojnė kėtė si pikėnisje tė re tė vendeve azio-afrikane drejt sė ardhmes sė lulėzuar.
Gjatė punimeve tė konferencės, liderėt azio-afrikanė do tė diskutojnė se si tė shfrytėzohet epėrsia e kėtyre dy kontinenteve tė mėdha dhe nė sajė tė njė sėrė programesh tė veprimit, do tė realizohen paqja, stabiliteti, progresi dhe lulėzimi pėr tė mirėn e popujve aziatikė e afrikanė.
Vėzhguesit janė tė mendimit se vendosja e marrėdhėnieve tė partneritetit strategjik nė fillim tė shekullit tė 21-tė nė kontinentet aziatike dhe afrikane do tė jetė njė gur monumental nė historinė e marrėdhėnieve midis kėtyre dy kontinenteve. Nė fushėn politike vendet azio-afrkane do tė zhvillojnė aktivisht dialogun, do tė koordinojnė qėndrimin e tyre pėr tė mbrojtur interesat e vendeve nė zhvillim nė ēėshtjet ndėrkombėtare. Nė fushėn ekonomike, kėto marrėdhėnie tė partneritetit strategjik do tė ofrojnė njė platformė tė re pėr bashkimin e forcave, pėr bashkėrenditjen e vendburimeve dhe pėr bashkėpunimin midis vendeve aziatike e afrikane.
Gjatė 50 vjetėve tė kaluar vendet aziatike dhe afrikane kanė arritur progres shumė tė madh nė anėn politike tė pavarėsisė e autonomisė, por ndodhen akoma para sfidave tė shumta tė zhvillimit ekonomiko-shoqėror. Globalizimi ekonomik nuk u ka sjellė akoma leverdi kontinenteve azio-afrikane, njė popullsi e madhe nė numėr jeton akoma nėn kėrcėnimet e varfėrisė, luftės dhe tė sėmundjeve.
Vitet e fundit shumė vende afrikane u kanė bėrė thirrje vendeve nė zhvillim tė marrin masa tė pėrbashkėta reale, tė forcojnė tė drejtėn e fjalės nė ēėshtjet ndėrkombėtare, si tė tregtisė, tė hyrjes nė treg etj., qė politika dhe rendi ekonomik ndėrkombėtar tė garantohen nga mossulmimi i rrymės sė njėanshme.
Krahas kėtyre, vendet aziatike e afrikane duhet tė shkėmbejnė, tė marrin anėt e mira e tė mėnjanojnė anėt e kėqija nė fushat bujqėsore, tregtare, tė burimeve natyrore e njerėzore, tė informacionit e teknologjisė.
Gjatė vizitės nga 14 dri mė 17 prill nė Kinė, presidenti i Nigerisė Obasanxhio tha: "Kina ėshtė vendi mė i madh nė zhvillim nė botė dhe Nigeria ėshtė vendi mė i madh nė Afrikė dhe nuk e kalon masėn theksimi i forcimit tė rėndėsisė sė bashkėpunimit midis Nigerisė dhe Kinės."
Vitin e kaluar vėllimi tregtar midis Kinės dhe Afrikės arriti nė 30 miliardė dollarrė, duke u shtuar 59% nė krahasim me vitin 2003. Ritmi i rritjes sė vėllimit tė tregtisė dypalėshe qysh nga viti 2001 ėshtė ruajtur mesatarisht 31,2% nė vit.
Krahas kėtyre Kina ka investuar edhe njė miliard dollarė nė 49 vende afrikane, si nė Egjipt, nė Afrikėn e Jugut, nė Zambia etj.
Vitet e fundit edhe India ka zgjeruar marrėdhėniet politike e ekonomike me vendet afrikane, investimet e saj janė zgjeruar nė mbi 20 vende afrikane, si nė Afrikėn e Jugut, nė Mouricius, Tanzani, Zambia etj. ( Daming )
|
