v Protokolli mbi bashkėpunimin e uebsajtit nė gjuhėn shqipe tė CRI Oline me botėn e jashtmev Tėrmeti nė Wenchuan
SONDAZH OLIMPIK
ZONA E ANKETAVE
ENCIKLOPEDIA
China Radio International
Rreth Kinës
Nga Bota
   Politikë
   Ekonomi
   Kulturë
   Shkencë e Teknikë
   Sport

Fusha ekonomike

Muzika

Sport
Shkencė e Teknikė

Tregime dhe Legjenda Kineze
(GMT+08:00) 2005-02-03 17:40:13    
Rreth Lojėrave Olimpike 4

cri
E dini kur filloi tė ketė fshat olimpik?

Nė vitin 1924 kur Lojėrat e 8-ta Olimpike moderne u organizua nė Paris, sportistėt pjesėmarrės u vendosėn pėr herėn e parė nė dhomat drusore, tė cilat pėrbėn fshatin e parė olimpik.

Qysh nga viti 1932 kur Lojėrat Olimpike u organizuan nė Los Angeles, pėrgatitja e fshatit olimpik pėr sportistėt pjesėmarrės nga vende tė ndryshme ėshtė bėrė tashmė njė traditė. Sipas nenit tė 42-tė tė "Kartės Olimpike", pėr tė vendosur sė bashku tė gjithė sportistėt, ekipet, funksionarėt dhe punonjėsit, komiteti organizator i lojėrave olimpike duhet tė ofrojė njė fshat olimpik, ku ata mund tė banojnė gjatė periudhės dy javore para ceremonisė sė hapjes deri nė 3 ditė pas ceremonisė sė mbylljes sė lojėrave olimpike, Ky fshat olimpik duhet tė jetė afėr studiumit kryesor dhe terreneve tė stėrvitjeve dhe tė jetė i pajisur me restorante, spitale, dydane, qendra argetuese kulturore etj.

E dini pse Sparta nuk mori pjesė nė ndeshjet e boksit tė lojėrave Olimpike tė lashta

Nė historinė e Lojėrave Olimpike tė lashta, Spartanėt kishin fituar mė shumė tituj kampion. Por ata nuk morėn pjesė kurrė nė ndeshje boksi, ku shfaqeshin mė mirė tiparet dhe fuqitė e meshkujve. Pse ndodhi kėshtu?

Nė periudhės sė Homerit (rreth vitit 900 vjet para erės sonė), filluan ndeshjet e boksit nė Greqinė e vjetėr. Por vetėm nė Lojėrat e 23-ta Olimpike tė lashta, mė 688 para erės sonė, ndeshja e boksit u pėrfshi nė garat zyrtare. Boksi kėrkon qė sportistėt tė kenė jo vetėm kushte tė mira trupore, por edhe mjeshtri tė lartė. Siē thuhet, Spartanėt nuk morėn pjesė asnjėherė nė kėto ndeshje pėr shkak se ata nuk do tė pėrfundonin pa u pėrcaktuar fituesi dhe humbėsiu. Por shprehja e mirėnjohur e Spartanėve ishte "mospranimi kurrė i humbjes". Ata nuk dėshironin tė viheshin nė pozitėn e vėshtirė tė humbėsit, duke u detyruar tė pranonin humbjen. Prandaj, bashkia e qytetit tė Spartės hartoi njė ligj, ku nuk lejoheshin banorėt e Spartės tė marrin pjesė nė ndeshjet e boksit tė Lojėrave Olimpike apo tė lojėrave tė tjera sportive. Kėshtu, ndeshja e boksit e Lojėrave Olimpike tė lashta u bė gara e vetme ku nuk morėn pjesė trimat spartanė.

E dini kush ka qenė gjyqtari i parė i Lojėrave Olimpike tė lashta?

Qysh nė Lojėrat e parė Olimpike tė lashtė nė vitin 776 para erės sonė, grekėt kishin vendosur gjyqtarė nė garat sportive. Por pėr shkak se atėkohė nė Lojėrat Olimpike kishte vetėm gara tė vrapimit nė distancė tė shkurtėr, ishte vetėm njė gjyqtar. Gjyqtari i parė i Lojėrave Olimpike tė lashta ishte vetė Iphitus, mbret i mbretėrisė Ailice. Pėr kėtė shkak, mė pas, tė gjithė gjyqtarėt e Lojėrave Olimpike tė lashta ishin nga Ailice. Me shtimin e llojeve tė garave, shtohej edhe numri i gjyqtarėve. Deri nė Lojėrat e 108-ta Olimpike, nė vitin 348 para erės sonė, numri i gjyqtarėve arriti nė 10.

10 Muaj para Lojėrave Olimpike, gjyqtarėt duhej tė merrnin pjesė nė stėrvitje nė Ailice. Ata mėsonin kryesisht rregullat e garave dhe dije sportive. Gjyqtarėt merreshin jo vetėm me punėn e gjykimit gjatė periudhės sė Lojėrave Olimpike, por edhe me punėn organizative tė Lojėrave Olimpike. Pėrveē kėtyre, njė punė mė e rėndėsishme e gjyqtarėve ishte dhėnia e urdhrit, njė ditė para Lojėrave Olimpike, tė "Ndalimit tė shenjtė tė luftės" nė tė gjitha qytetet e Greqisė.

(Shyguan)