v Protokolli mbi bashkėpunimin e uebsajtit nė gjuhėn shqipe tė CRI Oline me botėn e jashtmev Tėrmeti nė Wenchuan
SONDAZH OLIMPIK
ZONA E ANKETAVE
ENCIKLOPEDIA
China Radio International
Rreth Kinës
Nga Bota
   Politikë
   Ekonomi
   Kulturë
   Shkencë e Teknikë
   Sport

Fusha ekonomike

Muzika

Sport
Shkencė e Teknikė

Tregime dhe Legjenda Kineze
(GMT+08:00) 2004-12-27 19:13:50    
Reforma e OKB-sė ka hyrė nė njė kohė kyēe

cri

Nė vitin 2003, sekretari i pėrgjithsėm i OKB-sė Kofi Anan e shpalli vitin 2004 si"viti i refomės sė OKB-sė"dhe emėroi njė "grup tė personave tė njohur"nė rang tė lartė pėr reformėn e OKB-sė, qė tė paraqesė sugjerime pėr kėtė problem. Mė 2 dhjetor 2004, Anani ia paraqiti raportin e kėtij grupi sesionit tė 59-tė tė Asamblesė sė Pėrgjithshme tė OKB-sė. Tė gjitha kėto tregojnė se reforma e OKB-sė ka hyrė nė njė kohė kyēe.

Gjatė 59 vjetėve tė kaluar, OKB-ja dha kontribut tė pashlyeshėm pėr ruajtjen e paqes nė botė dhe pėr nxitimin e zhvillimit. Mirėpo, me kalimin e kohės, dalin nė pah pandėrprerje edhe disa probleme nė vetveten e OKB-sė, siē janė fryrja e organikave, rendiment i ulėt i punės, vjetėrimi i disa organikave etj. Disa vende kritikojnė OKB-nė se nuk u kushton vėmentje tė mjaftueshme sferave tė zhvillimit, nuk ka qenė nė gjendje tė zbutte konfliktet rajonale dh tė parandalonte shpėrthimin e luftės. Pėrballė kėrcėnimeve dhe sfidave tė shumta, qė i parashtrohen botės sė sotme, refoma e OKB-sė ėshtė bėrė njė problem i ngutshėm.

Nė fakt, qė nga sesioni i 48-tė i Asamblesė sė Pėrgjithme tė OKB-sė nė vitin 1993, ka mė shumė se 10 vjet qė ėshtė parashtruar problemi i reformės sė OKB-sė. Nė vitin 1997, pasi u zgjodh sekretari i pėrgjithshėm i OKB-sė, Kofi Anan paraqiti disa projekte tė reformės sė OKB-sė, siē janė shkurtimi i organikave, pakėsimi i shpenzimeve etj. Mirėpo, pėr shkak se ekzistojnė divergjenca ndėrmjet palėve tė ndryshme nė shumė probleme, reforma e OKB-sė nuk ka arritur ndonjė progres esencial. Nė nėntor tė vitit 2003, Anani emėroi njė "grup tė personave tė njohur"nė rang tė lartė pėr problemin e reformės sė OKB-sė, tė pėrbėrė nga 16 veta, duke pėrfshirė edhe ish-zv-kryeministrn e Kinės Qian Ēi Ēen. Gjatė njė viti, ky grup bėri diskutime nė thellėsi lidhur me sfidat qė u shtrohen paqes dhe zhvillimit nė botė dhe me ngritjen e rendimentit tė punės sė OKB-sė dhe forcimin e rolit tė saj nėpėrmjet transformimit tė organikave dhe proceturave tė saj, si dhe me probleme tė tjera dhe dėgjoi gjerėsisht vėrejtje dhe propozime nga anė tė ndryshme. Gjatė kėtij procesi, gjithnjė e mė shumė vende arritėn unanimitet nė problemin e pozitės dhe rolit tė OKB-sė dhe nė probleme tė tjera dhe shprehėn mendimin se sfidat e shmta tė pėrbashkėta, qė i shtrohen botės sė sotme, kėrkojnė qė OKB-ja tė luajė mė me efikasitet rolin e saj dhe qė roli i saj ventėm tė forcohet dhe jo tė dobėsohet.

Mė 30 nėntor, OKB-ja publikoi njė raport tė "grupit tė personave tė njohur", nė tė cilin parashtrohen 101 sugjerime. Anani ėshtė i mendimit se sugjerimi mė i rėndėsishėm ndėr to ėshtė ai mbi formimin e conceptit pėr sigurimin kolektiv dhe pėr goditjen kundėr terrorizmit nė shkullin e 21-tė. Ai theksoi se pėr tė pėrballuar kėrcėnimet e ndryshme, tė vjetra dhe tė reja, duhet medoemos tė formohet njė koncept i ri pėr sigurmin kolektiv, tė kuptohen lidhjet midis kėrcėnimeve tė ndryshme, tė hartohet politika pėrkatėse dhe tė vendosen organika pėrkatėse.

Krahas kėtyre, edhe reforma e Kėshillit tė Sigurimit tė OKB-sė ėshtė njė nga problemet qė u interesojnė mė shumė qarqeve tė ndryshme. Kėshilli i Sigurimit i OKB-sė, qė mban pėrgjegjėsinė kryesore pėr ruajtjen e paqes dhe sigurimit nė arenėn ndėrkombėtare, pėrbėhet sot nga 5 vende anėtare tė pėrhershme dhe 10 vende anėtare jo tė pėrhershme. Gjatė rreth 60 vjetėve, numri i vendeve anėtare ėshtė dyfishuar dhe problemi i pėrfaqėsisė sė OKB-sė bėhet gjithnjė e mė i dukshėm, prandaj ėshtė e domosdoshme qė tė shtohet nė mėnyrė tė pėrshtatshme numri i vendeve anėtare tė Kėshillit tė Sigurimit.

Disa vende tė zhvilluara janė pėr dhėnien e mandateve tė vendeve tė reja anėtare tė Kėshillit tė Sigurimit sipas potencialeve ekonomike dhe ushtarake si dhe kontributeve tė tyre pėr OKB-nė. Por vendet nė zhvillim e konsiderojnė kėtė si njė gjė tė padrejtė, sepse Kėshilli i Sigurimit nuk ėshtė kėshilli i njė kompanie, aq mė tepėr, nuk ėshtė njė klub i vendeve tė pasura. Nė propozimin e grupit tė personave tė njohur nėnvizohet se zgjerimi i Kėshillit tė Sigurimit duhet tė mishėrojė parimin e shpėrndarjės sė drejtė rajonale dhe vendet e reja anėtare nuk duhet tė gėzojnė tė drejtėn e vetos ashtu si 5 vendet anėtare tė pėrhershme tė Kėshillit tė Sigurimit.

Anani u shpreh se nė mars tė vitit 2005, nė bazė tė raportit tė grupit tė personave tė njohur, ai do t'i paraqesė pėr diskutime Asamblesė sė Pėrgjithshėm tė OKB-sė njė program lidhur me refomėn e OKB-sė. Ai shpreson se, nė vitin 2005, OKB-ja do tė fillojė reformėn esenciale dhe do tė arrijė sukses. Viti 2005 ėshtė 60-vjetori i krijimit tė OKB-sė. Popujt shpresojnė se OKB-ja, qė do tė kremtojė 60-vjetorin e ditėlindjes sė saj, do ta mbledhė mendjen dhe, nė kushtet e reja historike, do tė luajė njė rol edhe mė aktiv pėr ruajtjen e paqes dhe pėr ēėshtjen e zhvillimit nė botė. (Yuan Xin)