Më 11 nëntor, vdiq udhëheqësi i Palestinës Arafat që luante rol të madh në procesin e paqes palestinezo-izraelite. Por tani, procesi i paqes dypalëshe po përballet me një gjendje të re, palët e ndryshme kanë filluar ta rishikojnë drejtimin e procesit të paqes palestinezo-izraelite pas vdekjes së Arafatit.

Në dhjetor të vitit të kaluar, kryeministri izraelit Sharon hoqi planin e "hartës së rrugëve" të hartuar nga 4 palët me pretekstin se Arafati pengonte procesin e paqes dhe paraqiti planin e vet të veprimtarisë së njëanshme. Këtë vit, Sharoni punon për të nxitur këtë plan. Ky plan orvatet të ndahet në mënyrë të njëanshme nga Palestina nëpërmjet tëheqjes së disa pikave banimi në Gazë dhe në bregun perëndimor të Lumit Jordan si dhe nëpërmjet ndërtimit të murit izolues. Për Palestinën, ky plan do të thotë që shumë toka palestineze të bregut perëndimor të Lumit Jordan të pushtohen nga Izraeli, Gaza të bllokohet, ekonomia palestineze të kontrollohet nga Izraeli. Por, nën gjendjen e ndalimit të procesit të paqes, Palestina dhe komuniteti ndërkombëtar e pranuan me rezerva këtë plan dhe shpresuan se ky plan do të nxitë Izraelit t'i kthejë Palestinës më shumë toka.

Me vdekjen e udhëheqësit palestinez Arafat në nëntor, gjendja ndryshoi befasisht. Udhëheqësit e palës së butë të Palestinës Mahmoud Abas, Ahmed Kurei etj. morën normalisht të drejtën e udhëheqjes të Palestinës dhe rifilluan procesin e paqes dhe kështu Izraeli humbi pretekstin e refuzimit të bisedimeve të paqes me palën palestineze.  Ndërkohë, SHBA-ja filloi të forcojë ndërmjetësimin për problemin palestinezo-izraelit dhe u shpreh qartë në përkrahje të Palestinës që ajo të zhvillojë zgjedhjet dhe të krijojë shtetin e vet. Njëkohësisht komuniteti ndërkombëtar duke përfshirë OKB-në, Bashkimin Evropian, Rusinë etj. ka dërguar përkatësisht përfaqesues në Palestinë e Izrael për të nxitur rifillimin e bisedimeve të paqes.

Pas një viti, marrëdhëniet palestinezo-izraelite fillojnë të zbuten. Izraeli u shpreh se do të marrë masat për të siguruar zhvllimin e zgjedhjeve palestineze në atmosferë të lirë; kurse udhëheqësit e rinj palestinezë u shprehën se do të reformojnë sistemin e sigurimit duke nxitur palët e ndryshme të armatosura palestineze të realizojnë armëpushimin me Izraelin. Abasi dhe Sharoni u shprehën se dëshirojnë të zhvillojnë takim pas përfundimit të zgjedhjeve palestineze në janar të vitit të ardhshëm. Njëkohësisht funksionarët palestinezë dhe izraelitë po shfrytëzojnë raste të ndryshme dhe po zhvillojnë bisedime jozyrtare.

Por incidenti i sulmit në Rafah që ndodhi më 12 dhjetor e theu qetësinë relative të pasvdekjes së Arafatit, njëkohësisht ai u kujtoi njerëzve që rruga e procesit të paqes palestinezo-izraelite nuk do të jetë e sheshuar. Palestina, Izraeli dhe komuniteti ndërkombëtar duhet të bëjnë vazhdimisht përpjekje për të realizuar paqen. (fani)