Pas incidentit të sulmeve të Pallatit të Parlamentit të Indisë në dhjetor të vitit 2001, marrëdhëniet indiano-pakistaneze u ulën në pikën e ngrirjes. Të dyja vendet grumbulluan me miliona trupa ushtarakësh dhe ishin gati të hynën luftë në zonën e Kashmirit, për të cilën ekzistojnë mosmarrëveshje midis dy vendeve. Deri në janar të këtij viti, gjatë Konferencës së Kryetarëve të Lidhjes së Bashkëpunimit Rajonal të Azisë Jugore, presidenti i Pakistanit Pervez Musharraf dhe kryeministri i atëhershëm i Indisë Atal Vagjpaji zhvilluan në Islamabad, bisedimet e para gjatë mbi dy vjetëve. Të dyja palët ranë dakord se do të fillonin dialogun e gjithanshëm qysh në shkurt të këtij viti dhe temat kryesore rroknin edhe problemin e Kashmirit.

Nga qershori deri në shtator të këtij viti, India dhe Pakistani kanë zhvilluar një sërë bisedimesh në rang specialistësh dhe zv-ministrash të jashtëm përkatësisht për problemin e Kashmirit, masat e krijimit të besimit reciprok mbi akullnajën Siaçen, për forcimin e bashkëpunimit ekonomiko-tregtar, goditjen e kontrabandës së drogës dhe për probleme të tjera. Më 24 shtator, presidenti i Pakistanit Musharraf dhe kryeministri i ri i Indisë Sing zhvilluan bisedime në Nju Jork gjatë sesionit të 59-të të Asamblesë të OKB-së. Këto ishin bisedimet e nivelit më të lartë pas fillimit të procesit të dialogut të gjithanshëm. Në deklaratën e përbashkët të publikuar pas bisedimeve thuhet se India dhe Pakistani do të vazhdojnë të kërkojnë rrugën e zgjidhjes së mosmarrveshjes për Kashmirin nëpërmjet bisedimeve të paqes. Më 25 tetor, Musharrafi paraqiti propozimin e ri për zgjidhjen e problemit të Kashmirit. Pak kohë më vonë, India tërhoqi një pjesë të trupave të saj nga zona e Kashmirit të kontrolluar nga India dhe kryeministri i Pakistanit vizitoi Indinë, duke i përcjellë komunitetit ndërkombëtar mesazhin e vazhdimësisë së procesit të dialogut të gjithanshëm midis dy vendeve dhe të përpjekjeve të përbashkëta për paqen në rajonin e Azisë Jugore.

Duke i hedhur një vëshrim procesit të ngrohjes graduale të marrëdhënieve indiano-pakistaneze, nuk është vështirë të zbulohet se ky është një vendim strategjik i marrë nga të të dyja vendet pas shumë diskutimesh.

Së pari, të dyja vendet kanë nevojë për mjedis të paqes brenda e jashtë vendit për zhvillimin e ekonomisë dhe begatinë shtetërore. Tensioni i marrëdhënieve indiano-pakistaneze kishte sjellë një gjendje të nderë në ekonominë e Pakistanit. Përballë Indisë, vend fqinj me rritje ekonomike prej 6% në vit, zbutja e tensionit midis dy vendeve dhe kthimi i theksit të punëve të shtetit në zhvillimin ekonomik janë shumë të rëndësishëm për Pakistanin.

Nga ana e Indisë, megjithëse rritja ekonomike ka qenë më e shpejtë se ajo e Pakistanit, për të ruajtur garnizonin e tij në Kashimir, asaj i duheshin shpenzimet të shumta ushtarake, që arrinin në masën 14 miliardë dollarë amerikanë. Gjendja e nderë në Kashmir ka ndikuar gjithashtu edhe mbi zhvillimin ekonomik e shoqëror të Indisë.

Së dyti, India dhe Pakistani kanë nevojë të përmirësojnë marrëdhëniet me njera-tjetrën, u nisur edhe nga gjeo-politika dhe strategjia ndërkombëtare. Kundërvënia e gjatë ushtarake në Kashmir ka bërë që të dyja vendet të ndjehen të lodhura nga gjendja e luftës. Disa personalitete largpamëse janë të mendimit se, në rast se nuk do të ndryshojnë marrëdhëniet me Indinë, Pakistani do të jetë ai që ata të dalë më në fund "i humbje". Veçanërisht, pas shpërthimit nga SHBA-ja të luftës antiterroriste, Pakistani është bërë një nga partnerët kryesorë të SHBA-së, por tensioni me Indinë e pengoi atë të merrte pjesë plotësisht në luftën antiterroriste.

Për Indinë, ekzistenca e problemit indiano-pakistanez e ka penguar atë të marrë pjesë në punët ndërkombëtare, gjë që ka ndikuar drejtpërdrejti në realizimin e ëndrrës së Indisë për të qenë një "shtet i madh".

Megjithëse ka filluar procesi i dialogut midis Indisë dhe Pakistanit, duhet të vihet në dukje se të dyja palët nuk e kanë ndryshuar në mënyrë thelbësore qëndrimin parimor në problemin e Kashmirit, i cili ka qenë një mal i lartë në mes të rrugës së përmirësimit të marrëdhënieve midis dy vendeve. Procesi i dialogut midis Indisë dhe Pakistanit nuk do të jetë pa pengesë. Të dyja vendet duhet tregohen sa më të forta dhe elastike. (Wang Lei)